مصطفی خنامانی

مدیریت تلفیقی آفات با تاکید بر استفاده هم زمان عوامل کنترل زیستی و ارقام مقاوم می تواند یکی از راهکارهای کارآمد برای مدیریت آفات باشد. در این پژوهش تاثیر ارقام حساس (Orange) و مقاوم (Tea) گل رز روی فراسنجه های جدول زندگی شته رز Macrosiphum rosae (L.) (Hem.: Aphididae) و کفشدوزک شکارگر آن،Hippodamia variegata (Goeze) (Col.: Coccinellidae)، در شرایط آزمایشگاهی ارزیابی شد. داده های به دست آمده با استفاده از تئوری جدول زندگی سن-مرحله رشدی، دو جنسی تجزیه و میانگین و خطاهای معیار با استفاده از مدل بوت استرپ محاسبه شد. میانگین دوره رشد و نمو مرحله نابالغ (دوره پورگی) شته رز روی رقم مقاوم (20/15 روز) به طور معنی داری بیشتر از رقم حساس (53/9 روز) بود. نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) شته رز روی ارقام حساس و مقاوم به ترتیب 330/0 و 115/0 بر روز بود. علاوه بر این، مقادیر نرخ ذاتی افزایش جمعیت (r) کفشدوزک تغذیه کرده از شته های پرورش یافته روی ارقام حساس و مقاوم به ترتیب 145/0 در برابر 126/0 بر روز بود. طول کل دوره قبل از تخمریزی (TPOP) کفشدوزک روی رقم مقاوم (66/26 روز) به طور معنی داری طولانی تر از رقم حساس (83/23 روز) بود، ولی میزان باروری کل روی رقم مقاوم (34/370 تخم/ماده) به طور معنی داری کمتر از رقم حساس (65/451 تخم/ماده) بود. نتایج به دست آمده در این پژوهش، به ویژه پایین بودن نرخ ذاتی افزایش جمعیت و میزان باروری این شکارگر روی رقم مقاوم گل رز (Tea)، بیانگر ضرورت انجام پژوهش های بیشتر در خصوص استفاده تلفیقی از ارقام مقاوم و عوامل بیوکنترل در برنامه های کنترلی شته رز می باشد.