مصطفی خنامانی

از آنجا که امروزه در برنامه مدیریت تلفیقی آفات (IPM )استفاده از روش های غیر شیمیایی در کنار سایر روش های کنترلی و بیولوژیکی از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده و نیز در کاهش مصرف سموم و تولید محصول سالمتر نقش بسزایی ایفا می کند لذا توسعه و گسترش استفاده از روش های غیر شیمیائی از محور های اصلی برنامه ریزی مدیریتی در این بخش می باشد. استفاده از فرمون حشرات علیه خود آنها بی تردید یکی از جالب ترین موضوعاتی است که دانش گیاهپزشکی و بیوتکنولوژی عصر حاضر پیگیر آن است و هر چند که از آغاز کاربرد این تکنیک مدت زمان زیادی نگذشته است با این حال پیشرفت های حاصله در این زمینه بسیار چشمگیر بوده است. در حال حاضر فرمون جنسی بیش از 250 گونه از حشرات زیان آور دنیا تولید و عرضه می شوند که عمده آفات گیاهی مزارع , باغات میوه, جنگل ها, مراتع، پارک ها, محصولات انباری و حشرات بهداشتی را شامل می شوند. یکی از مهم ترین موارد استفاده فرمون ها ردیابی است که بر اساس آن می توان زمان ظهور حشرات، نحوه افزایش جمعیت حشره و وجود یا عدم وجود آن را تشخیص داد. با استفاده از لورها و تله های فرمونی ، همچنین کارت ها, نوارهای رنگی و تله های چسبدار رنگی حاوی لور, می توان در امر نظارت و ردیابی آفات (monitoring) و یا کنترل جمعیت برخی از آفات گیاهی در زیر سطح زیان اقتصادی با کاربرد روشهای شکار انبوه افت (Mass trapping) ، اختلال در جفتگیری Mating disruption)) روش جلب و کشتار (kill & Attract) و یا سایر روش ها بهره گرفت.