مهدی دهرامی

با آنکه مثنوی در شعر عرب، حتی پیش از شعر فارسی نمونه هایی داشته، در این ادبیات رواج نیافته و نظر به اهمیت و جایگاه و رواج آن در شعر فارسی، برخی را بر این واداشته که معتقد باشند این قالب از مخترعات فارسی زبانان است. در این مقاله ضمن نشان دادن تاریخچه این قالب در شعر عربی و فارسی و نشان دادن اینکه ایرانیان این قالب را از شعر عرب اخذ کرده اند، به دلایل رواج نیافتن آن در شعر عربی پرداخته است. تا پیش از شکل گیری مثنوی در ادبیات فارسی، نمونه های زیادی از مثنوی در شعر عرب وجود داشته که برخی از آنها اهمیت قابل توجهی داشته است. موفق نشدن مثنوی در ادبیات عرب دلایل زیادی از جمله موسیقایی و محتوایی و حتی برون متنی دارد که در این مقاله بدان پرداخته شده است.