مهدی دهرامی

مضامین و محتواهای شعری قابلیت تکرار، تطور و بازآفرینی دارند و برخی از آنها در دیوان شاعران مختلف بارها تکرار شده‏اند؛ به‏گونه ای که مخاطب آشنا با شعر، با خواندن اشعار شاعران مختلف یا ابیات و تصاویر شعری یک شاعر خاص، به سمت اشعار دیگری رهنمون میشود و بین آنها وجوه مشترکی مییابد. این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی به معرفی گونه های مختلف تکرار در شعر و بررسی عوامل تکرار مضمون و اندیشه در غزلیات سعدی پرداخته و نتایج تحلیل نشان داد که سعدی در غزل به دلایل و عوامل مختلفی مثل: تکرارهای برخاسته از سبک عمومی دوره، یکسانی حالات عاطفی، پروراندن و تأکید بر اندیشه ای خاص، تداعی مجدد مضمون به دلیل قافیه و ردیف یکسان، توجه شاعر به شبکه تناسبات مورد پذیرش شاعران و استفاده چندباره از یک منبع و... مضامین و اندیشه ها را تکرار کرده است. او با خلاقیت هایی که در بازآفرینی و تغییر مضامین داشته، مانع نشستن غبار ملال بر برخی از موضوع های تکراری خود و گذشتگان شده و یکپارچگی و استمرار اندیشگانی و عاطفی خود را در غزلیات آشکار ساخته است.