اسرا سالاری

ویروس عامل پژمردگی لکه ای گوجه فرنگی )virus wilt spotted Tomato( متعلق به جنس Tospovirus از خانوادۀ Bunyaviridae است. به منظور ردیابی این ویروس در پاییز 1395 ، شمار 161 نمونه زعفران و 44 نمونه گوجه فرنگی دارای نشانه های موزاییک، پیچیدگی برگ های انتهایی در زعفران و بافت مردگی در گوجه فرنگی، از کشتزارهای استان خراسان جنوبی )شهرستان های قاین، خوسف، درمیان و فردوس( گردآوری شد. بررسی اولیۀ نمونه ها با آزمون الایزای ساندویچی و آنتی سرم TSWV بیانگر آلودگی 7 / 8 و 4 / 11 درصدی نمونه های زعفران و گوجه فرنگی به TSWV بود. مایه زنی مکانیکی نمونه های مثبت روی گیاهان Nicotiana tabacum cv. Samsun و Chenopodium quinoa سبب بروز نشانه های موزاییک، ابلقی، چین داری و لکۀ موضعی برگ در شرایط گلخانه شد. توالی کامل ناحیۀ کدکنندۀ نوکلئوپروتئین پنج جدایۀ زعفران و دو جدایۀ گوجه فرنگی این ویروس با استفاده از آغازگرهای اختصاصی تکثیر، همسانه سازی و تعیین توالی و درخت تبارزایی آن رسم شد. سه جدایۀ ایرانی مربوط به زعفران در گروه یک، نزدیک به جدایه ای از آمریکا، دو جدایۀ دیگر در گروه سه نزدیک به جدایه ای از ایتالیا و دو جدایۀ مربوط به گوجه فرنگی در گروه دو نزدیک به جدایه ای از چین قرار گرفتند. بنا بر دانش ما این تحقیق، نخستین ردیابی و مقایسۀ ترادف ناحیۀ ژنی نوکلئوپروتئین جدایه های منتخب این ویروس روی گیاه زعفران در ایران است.