اسرا سالاری

ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی (Tomato yellow leaf curl virus, TYLCV) متعلق به جنس Begomovirus و خانوادۀGeminiviridae، یکی از مخرب ترین بگوموویروس های آلوده کننده گیاهان اقتصادی در جهان می باشد. این ویروس در جنوب استان کرمان دارای پراکنش وسیعی می باشد و از میزبان های متنوعی گزارش شده است. طی بازدید از فضای سبز شهری، علائم پیچیدگی، بدشکلی و ریزبرگی در گیاهان زینتی گل آهار و گل جعفری در شهرستان جیرفت مشاهده شد. استخراج دی اِن اِی کل به روش CTAB انجام شد و آلودگی نمونه ها با استفاده از آزمون واکنش زنجیره ای پلی مراز و آغازگرهای عمومی بگوموویروس ها و سپس آغازگرهای اختصاصی به TYLCV اثبات گردید. مولکول های دی ان اِ حلقوی موجود در گل آهار (جدایۀ Zinnia-Jir 2) و گل جعفری (جدایۀ Marigold-Jir4) با استفاده از آنزیم فی 29 دی اِن اِ پلی مراز و به روش تکثیر دایرۀ غلتان (آر سی اِ)، غنی سازی شد. برش محصول آر سی اِ در دو نمونۀ مورد بررسی، با آنزیم برشی HindIII انجام شد و ژنوم کامل ویروس در پلاسمید pGreen0029 همسانه سازی و تعیین ترادف گردید. به منظور بررسی همراهی مولکول های بتاستلایت با TYLCV، از آغازگرهای اختصاصی و همپوشان ToLCB-F/ToLCB-R و آزمون واکنش زنجیره ای پلی مراز برای تکثیر ژنوم کامل بتاستلایت همراه استفاده شد و محصول واکنش زنجیره ای پلی مراز به طول تقریبی 4/1 کیلوباز در پلاسمید pTZ57R همسانه سازی و تعیین ترادف گردید. بررسی ترادف های بدست آمده نشان داد که دو گیاه مورد بررسی به ویروس پیچیدگی برگ زرد گوجه فرنگی و بتاستلایت پیچیدگی برگ گوجه فرنگی (tomato leaf curl betasatellite, ToLCB) آلوده هستند. دو جدایۀ ویروس، بیشترین یکسانی ترادف نوکلئوتیدی را با یکدیگر و با جدایه های ایرانی نژاد عمانی این ویروس (TYLCV-OM) از جنوب استان کرمان در میزبان باقلا و سویا نشان دادند. دو جدایۀ بتاستلایت همراه نیز بیشترین یکسانی ترادف نوکلئوتیدی را با یکدیگر و با سایر جدایه های ایرانی ToLCB موجود در بانک ژن نشان دادند. این اولین گزارش از آلودگی گیاهان زینتی گل آهار و گل جعفری به TYLCV و بتاستلایت همراه (ToLCB) در جهان می باشد. با توجه به گسترش وسیع این ویروس در جنوب استان کرمان، بررسی های جامع تری در مورد دامنۀ میزبانی آن در بین سایر گیاهان زینتی و نقش بتاستلایت در تشدید بیماریزایی در حال انجام می باشد.