فرشاد سلیمانی ساردو

پدیده گردوغبار به دلیل ارتباط تنگاتنگی که با سالمت عمومی جامعه دارد از اهمیت خاصی برخوردار است. محققان زیادی به دنبال روشهای کاهش اثرهای مضر این پدیده هستند. به همین منظور داشتن اطالعات کافی درباره ماهیت الگوی مکانی و زمانی این پدیده برای همه پژوهشگران از اهمیت خاصی برخوردار است. پدیده گردوغبار از خطرات طبیعی و مرسوم فالت مرکزی ایران است. در این مطالعه با استفاده از کدهای 06و 07گرفته شده از 56 ایستگاه سینوپتیک واقعشده در منطقه مورد مطالعه به واکاوی آماری در مقیاس سالانه و ماهانه در دوره آماری 2006تا 2018 پرداخته شد. همچنین الگوی مکانی روزهای گردوغبار با دیدهای افقی کمتر از 1000 متر، 1000تا 1500متر و 1500تا 3000متر در منطقه مورد مطالعه ترسیم شد. نتایج نشان داد در دید افقی کمتر از 1000متر، ایستگاه زاهدان با 113روز و همچنین ایستگاه طبس با 91 روز گردوغبار از فراوانی بالاتری برخوردار بودند. ضمناً ایستگاههای زاهدان و شهررضا با تعداد روزهای گردوغبار 91و 55 روز با دید افقی بین 1000تا 1500متر نیز دارای بالاترین فراوانی روزهای گردوغبار در منطقه مورد مطالعه بودند. همچنین نتایج نشان داد که ایستگاههای سینوپتیک طبس با 661روز، اراک با 528 روز و زاهدان با 511روز گردوغبار با دید افقی 1500تا 3000متر در دوره آماری مطالعه )2018-2006)از اهمیت باالتری برخوردار هستند. همچنین نتایج بررسی فصلی روزهای گردوغبار در دوره آماری مورد نظر نشان داد که فصل بهار با بیش از 40 درصد بیشترین وقوع گردوغبار را داشته است. به طوریکه واکاوی آماری ماهانه مشخص کرد که بیشترین رخداد گردوغبار در خرداد و اردیبهشت ماه ثبت شده است. نتایج بررسی پهنه بندی تغییرات مکانی روزهای گردوغبار نشان داد با توجه به گستردگی منطقه الگوی مکانی منظمی وجود ندارد. اما به طورکلی در هر سه سطح دید افقی تمرکز این پدیده بیشتر قسمتهای جنوب شرقی منطقه مورد مطالعه است.