فاطمه شهدادی

سابقه و هدف: خرما یکی از محصولات باغی مهم ایران است که به علت دارا بودن مواد معدنی، قندها، ویتامین های مختلف و ترکیبات آنتی اکسیدانی، ارزش تغذیه ای بالایی دارد. در این تحقیق، تاثیر فرایند خشک کردن بر میزان ترکیبات فنولی و خواص آنتی اکسیدانی دو رقم خرمای رایج در استان کرمان بررسی شد. مواد و روش ها: در این تحقیق، دو رقم خرمای رایج در استان کرمان با نام های مضافتی و کلوته انتخاب شد. روش خشک کردن شامل خشک کردن در آفتاب و خشک کردن در گرمخانه در دماهای 50، 60، 70 و 80 درجه سانتی گراد بود. میزان ترکیبات فنولی توسط روش فولین سیو کالتو و میزان فعالیت آنتی اکسیدانی توسط روش های قدرت احیا کنندگی، ظرفیت آنتی اکسیدانی کل و DPPH اندازه گیری شد. یافته ها: مقدار ترکیبات فنولی کل و فعالیت آنتی اکسیدانی در خرمای مضافتی (به ترتیب 780 میلی گرم اسید گالیک در 100 گرم وزن خشک نمونه و 35 درصدDPPH ) بیشتر از رقم کلوته (720 میلی گرم اسید گالیک در 100 گرم وزن خشک نمونه و 28 درصدDPPH ) بود. همچنین، خشک کردن باعث کاهش ترکیبات فنولی در مقایسه با نمونه خرمای تازه شد و با افزایش دمای خشک کردن میزان ترکیبات فنولی کل و فعالیت آنتی اکسیدانی کاهش یافت. بیشترین و کمترین میزان ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی اکسیدانی به ترتیب مربوط به خرمای خشک شده در آفتاب و خرمای خشک شده در گرمخانه 80oC بود. به علاوه، نگهداری خرما در یک دمای ثابت به مدت طولانی نیز باعث کاهش میزان ترکیبات فنولی شد. نتیجه گیری: خشک کردن، میزان ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی اکسیدانی خرما را کاهش می دهد. هر قدر دمای خشک کردن بیشتر باشد، میزان ترکیبات فنولی استخراج شده و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره استخراجی کمتر است.