فاطمه شهدادی

برای استخراج مواد موثره گیاهی، روش های مختلفی از جمله سوکسله و غرقابی و یا فناوری های جدیدی نظیر مایکروویو و یا امواج فراصوت مورد استفاده قرار می گیرند. هدف از این مطالعه، بررسی کارایی استفاده از امواج فراصوت در استخراج ترکیبات فنلی، ضد میکروبی و ضدرادیکالی برگ، ریشه و میوه گیاه کبر می باشد. بهینه سازی به روش سطح پاسخ با استفاده از فاکتور زمان در سه سطح (10، 25 و 40 دقیقه) و شدت صوت نیز در سه سطح (40، 70 و 100 درصد) با حلال الکلی (اتانول 76 درصد) در نظر گرفته شد. از نتایج آزمون های انجام شده با روش آماری سطح پاسخ، شدت صوت به عنوان اثربخش ترین فاکتور استخراج بدست آمد. شرایط بهینه استخراج ترکیبات آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی با حمام فراصوت، زمان 36 دقیقه و شدت صوت 91 درصد بود. در این شرایط میزان ترکیبات فنلی کل برای برگ، ریشه و میوه به ترتیب 47/25، 24/17 و 63/23 میلی گرم بر گرم، میزان بهینه IC50 به ترتیب 13/9، 20/40 و 30/45 میکروگرم بر میلی گرم، میزان بهینه MIC باکتری Bacillus cereus به ترتیب 07/1، 15/2 و 02/8 میلی گرم بر میلی لیتر و میزان بهینه MBC باکتری Bacillus cereus عصاره های برگ و ریشه به ترتیب 41/1 و 62/8 میلی گرم بر میلی لیتر و MBC Bacillus cereus عصاره میوه گیاه 5/12 میلی گرم بر میلی لیتر بدست آمد. بطور کلی مشخص شد که عصاره های الکلی استخراج شده با روش فراصوت دارای ترکیبات فنولی قابل توجهی بودند و با افزایش فاکتورهای زمان و شدت صوت، استخراج ترکیبات ضد میکروبی از برگ، ریشه و میوه گیاه افزایش یافت.