چکیده
در این تحقیق، کمپوست ضایعات گریپ فروت در سطوح (w/w) 3، 5 و 7 درصد و کنجاله کنجد w/w) ) 5/0، 1 و 5/1 درصد در اختلاط با خاک استریل و غیر استریل جهت کنترل جمعیت نهایی نماتد ریشه گرهی (Meloidogyne javanica) موردبررسی قرار گرفت. همچنین نسبت C:N خاک، فنل کل ریشه، کلروفیل، بررسی اثرات مضر احتمالی گیاهسوزی و سایر فاکتورهای رشدی گیاه میزبان مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تیمار 7 درصد کمپوست گریپ فروت و 5/1 درصد کنجد در شرایط خاک غیر استریل، جمعیت نهایی نماتد را به ترتیب به میزان 5/54 و 83 درصد کاهش داد. همچنین شاخص های رشدی افزایش یافت و نسبت C:N در تیمار 7 درصد گریپ فروت و 5/1 درصد کنجد در خاک غیر استریل به ترتیب 06/8 و 17/10 ارزیابی شد. مقدار فنل کل ریشه گوجه فرنگی و کلروفیل برگ تیمار شده با بقایای مذکور نسبت به شاهد افزایش نشان داد. در بررسی آزمایشگاهی، میزان مرگ ومیر لارو سن دوم نماتد و بازدارندگی تفریخ تخم تحت تأثیر غلظت بالاتر عصاره آبی بقایای گیاهی مذکور و زمان در معرض قرارگیری بود. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش ضایعات محصولات گیاهی مذکور می تواند ضمن اصلاح کردن و افزایش مواد آلی خاک، به عنوان جایگزین سموم شیمیایی در کنترل نماتد مولد گره ریشه استفاده شوند.