چکیده
بدون شک نماتودهای انگل گیاهی یکی از پراکنده ترین و پرهزینه ترین عوامل بیماریزای گیاهی بوده که اغلب به صورت دوره ای موجب نابودی و خسارت اقتصادی محصولات کشاورزی محسوب می شوند. برای شناسایی و بررسی فیلوژنی جنس Scutylenchus تعدادی نمونه خاک از نقاط مختلف استان کرمان جمع آوری گردید.سپس نماتودهای خانواده ی Dolichodoridae و جنس Scutylenchus با استفاده از فاکتورهای مورفولوژیکی و مورفومتریکی مورد شناسایی قرار گرفتند. همچنین برای مطالعه دقیق تر و بررسی موقعیت فیلوژنی این جنس قطعه D2D3 از ناحیه ژنومی 28SrDNA تکثیر و توالی یابی گردید. در این مطالعه تعداد 12 جمعیت از گونه S. rugosus شناسایی گردید. در بین نمونه های جمع آوری شده از نظر صفات مورفومتریکی، مهمترین اختلاف در طول بدن (شاخص a) مشاهده و ثبت گردید. مقایسه فیلوژنی این جمعیت ها نشان داد که جمعیت گونه S. rugosus نمونه خاک های ماهان و جیرفت نزدیک به گونه S . tartuensis قرار می گیرند. همچنین هر دو گونه به لحاظ اندازه هیالین و شکل و حباب میانی و انتهایی شبیه به هم هستند اما از نظر پایه شبکه کوتیکولی سرگونه S. rugosus ضعیف تر از گونه S. tatuensis می باشد. از طرف دیگر از لحاظ وجود و عدم وجود اسپرم در اسپرماتکا (اسپرماتکا خالی از اسپرم درS. rugosus و اسپرماتکای حاوی اسپرم در S . tartuensis) با یکدیگر تفاوت مشاهده شد. جمیت S. rugosus جدا شده از گندم ماهان درای طول بدن کمتری (شاخص (a نسبت به دیگر جمعیت ها داشت.