فرناز فکرت

لوبیا سبز یکی از مهم ترین محصولات گیاهی در جهان است. با این حال، تولید این محصول به علت بیماری کپک خاکستری ناشی از قارچ Botrytis cinerea متحمل خسارات اقتصادی فراوانی می باشد. این پاتوژن دارای دامنه میزبانی وسیعی است، به طوریکه به بیش از 200 گونه گیاهی ازجمله سبزیجات، گیاهان زینتی، میوه ها و... حمله می کند. ممکن است که استفاده از برخی عصاره های گیاهان دارویی بتواند یک روش بالقوه مفید برای مدیریت این بیماری تحت شرایط گلخانه و مزرعه ارائه کند. این مطالعه به منظور بررسی فعالیت ضد قارچی عصاره آبی و اتانولی گیاهان دارویی و توانایی مقاومت القایی آن ها در شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای انجام شد. پتانسیل عصاره های آبی چهارگیاه دارویی از جمله آویشن (Thymus vulgaris)، درمنه کوهی (Artemisia aucheri)، زیره سیاه (Carum carvi) و همچنین هندوانه ابوجهل (Citrullus colocynthis) برای کنترل قارچ cinerea B. مورد بررسی قرار گرفت. برای آزمودن فعالیت ضد قارچی عصاره ی این گیاهان برکنترل رشد قارچ Botrytis، روش اختلاط PDA با عصاره آبی در غلظت های 5/0، 1 و 5 درصد و عصاره اتانولی در غلظت های 01/0، 5/0 و 1 درصد در ظروف پتری انجام شد. پتری هایی که تنها حاوی PDA بودند، به عنوان شاهد استفاده شدند. پس از آن یک پلاگین قارچ B. cinerea را از با چوب پنبه سوراخ کن برداشته و در مرکزپتری های تیمار شده با محیط کشت آگار مخلوط با عصاره گیاهان دارویی قرار داده شد. پتری ها پس از آن به مدت 6 روز در 24 درجه سانتی گراد انکوبه شدند. تمام عصاره های آبی و اتانولی به نسبت غلظت، قادر به کنترل پاتوژن فوق در شرایط In vitro بودند. برای بررسی القای مقاومت، برگ های گیاهان لوبیای دو هفته ای با عصاره آبی و اتانولی 5 % و گیاهان شاهد با آب مقطر استریل اسپری شدند. یک روز بعد برگ های اولیه لوبیا با قرار دادن 10 قطرچه 10 میکرولیتری از سوسپانسیون اسپور cinerea B. به غلظت 105 اسپور در ml-1 ، با استفاده از روش برگ جدا شده تلقیح شدند. توسعه بیماری چهار روز بعد با ثبت تعداد لکه های گسترش یافته و گسترش نیافته مورد بررسی قرار گرفت. همچنین برای روش دیسک های برگی درون پلیت های 24 چاهکی، یک قطرچه 10 میکرولیتری برای تلقیح هر دیسک تیمار شده از برگ لوبیا استفاده شد و سپس پلیت ها درون انکوباتور قرار گرفتند و بعد از چهار روز چاهک های آلوده شده و آل