امید علی اسماعیلی پور

این آزمایش به منظور بررسی تأثیر نانو ویتامین C همراه با نانو اکسید روی بر وزن نسبی طحال، بورس فابرسیوس و تیتر آنتی بادی علیه گلبول قرمز گوسفند (SRBC) جوجههای گوشتی در شرایط تنش گرمایی انجام شد. آزمایش روی 360 قطعه جوجه گوشتی نر یکروزه نژاد راس) 308 ( در قالب آزمایش فاکتوریل 3 × 3 با سه سطح نانو ویتامین C )صفر، 50 و 100 میلی گرم( و سه سطح نانواکسید روی )صفر، 30 و 60 میلیگرم( با 9 تیمار و 4 تکرار به اجرا درآمد. در 25 روزگی با شروع تنش گرمایی، پرندهها به مدت هشت ساعت در روز از ساعت نه صبح تا پنج بعد از ظهر در معرض دمای 2 ± 34 درجه سانتیگراد قرار گرفتند، همچنین تیمارهای آزمایشی از 25 الی 42 روزگی اعمال شد. درپایان آزمایش ( 42 روزگی( دو پرنده ار هر تکرار کشتار و وزن نسبی طحال و بورس اندازه گیری شد. در روزهای 28 و 35 تزریق گلوبول قرمز گوسفند صورت گرفت و در روزهای 35 و 42 ، از پرندگان مورد نظر خونگیری شد و به آزمایشگاه فرستاده شد. نتایج آزمایش نشان داد که جوجههایی که 100 میلیگرم نانو ویتامین C و 60 میلیگرم نانو اکسید روی را دریافت کرده بودند بیشترین وزن نسبی طحال را داشتند ) 05 / 0P< (. جوجههایی که تیمار حاوی 30 میلیگرم نانو اکسید روی را دریافت کرده بودند بیشترین وزن نسبی بورس را داشتند ) 05 / 0P< (. در سن 35 روزگی سطح 50 میلیگرم نانو ویتامین C نسبت به سایر سطوح باعث افزایش معنیدار تولید آنتی بادی در پاسخ به تزریق گلبول قرمز گوسفند شد. اما در 42 روزگی استفاده از 100 میلیگرم نانو ویتامین C نسبت به سایر سطوح تیتر آنتی بادی بالاتری ایجاد کرد. در سن 35 روزگی استفاده از 60 میلیگرم نانو اکسید روی نسبت به سایر سطوح پاسخ ایمنی بهتری ایجاد کرد ولی در 42 روزگی اثر نانو اکسید روی بر تیتر آنتیبادی علیه SRBC معنیدار نبود. تاثیر برهمکنش این دو مکمل نشان داد که در 35 روزگی جوجههایی که سطوح 50 میلیگرم نانو ویتامین C به همراه 60 میلیگرم نانو اکسید روی دریافت کرده بودند و در 42 روزگی جیره حاوی 100 میلیگرم نانو ویتامین C و 60 میلیگرم نانو اکسید روی تیتر آنتی بادی بالاتری داشتند که باعث بهبود پاسخ سیستم ایمنی جوجههای گوشتی در شرایط تنش گرمایی شد.