زهره ابراهیمی خوسفی

پایش تغییرات اقلیم و عوامل تاثیرگذار بر پدیده خشکسالی نقش مهمی بر تولیدات بخش کشاورزی و به دنبال آن امنیت غذایی کشور دارد. این پژوهش به منظور بررسی و ارزیابی ارتباط شاخص های خشکسالی و عوامل هواشناسی با تولید محصولات زراعی در استان کرمان انجام شد. بدین منظور از میانگین سالانه ماکزیمم و مینیمم دمای هوا، میانگین سرعت باد، میانگین رطوبت نسبی، مجموع بارش ماهیانه، تبخیرتعرق، دمای نقطه شبنم، فشار هوا، تعداد ساعات آفتابی، SPEI و تولید محصولات زراعی در بازه زمانی طولانی مدت (97-1370) استفاده شد. تحلیل روابط میان میزان تولید با متغیرهای اقلیمی و خشکسالی با بهره گیری از مدل های رگرسیون چندگانه انجام شد. نتایج نشان داد بین متغیرهای هواشناسی و خشکسالی با میزان تولید محصولات زراعی روابط معنی داری وجود دارد. به طور کلی بر پایه یافته های این مطالعه، اثرگذارترین عوامل اقلیمی، سرعت باد، ساعات آفتابی، بارش، تبخیرتعرق، دمای نقطه شبنم، فشار هوا و دمای هوا شناسایی گردیدند. مقدار متوسط ضریب تبیین در مدلهای برازش داده شده بین متغیرهای اقلیمی و تولید محصولات زراعی گندم، جو، سیب زمینی، پیاز و یونجه بین 4/0 تا 55/0 برآورد گردید. به عبارت دیگر، حدود 50 درصد از تغییرات تولید محصولات زراعی در سطح استان کرمان تابعی از تغییر در عوامل اقلیمی و خشکسالی هواشناسی در دوره مطالعاتی بوده است.