زهره ابراهیمی خوسفی

بلایای طبیعی، رخدادهایی پیش بینی نشده و اجتناب ناپذیر هستند و توجه به این بلایا در برنامه های توسعه، بویژه برنامه هفتم توسعه از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. به همین دلیل، باید درک روشنی از اهمیت و تاثیر بلایا بر سیاست ها و برنامه های توسعه داشت تا بر مبنای آنها بتوان ملاحظات بلایای طبیعی را در تمامی بخش های توسعه ادغام نمود. بر این اساس در این مقاله، با بهره گیری از روش توصیفی- تحلیلی مبتنی بر گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و اسناد مرتبط، برخی از مهمترین بلایای طبیعی شامل زلزله، سیل، خشکسالی و طوفان های گرد و غبار و اثرات آنها مرور شده است. در ادامه برای اینکه درک بهتری از وضعیت ایران در نقشه ریسک بلایای طبیعی در جهان ارایه شود، مقایسه تطبیقی جایگاه ایران در حوزه بلایای طبیعی با 190 کشور دیگر با استفاده از اطلاعات شاخص جهانی اینفورم صورت پذیرفته است. بر اساس این گزارش ایران در رتبه 142 قرار گرفته و به شدت تحت تاثیر بلایای طبیعی قرار دارد و سالانه خسارات هنگفتی را متحمل می شود. لذا در آستانه تدوین برنامه هفتم توسعه می بایستی راهبردها، سیاست ها، برنامه ها و اقدامات برای کاهش آثار و پیامدهای مخاطرات طبیعی در چارچوب مدیریت ریسک بلایا برای مقابله و کاهش آثار و پیامدهای هر یک از مخاطرات طبیعی مورد توجه ویژه قرار گیرد. در این مقاله، ضمن آسیب شناسی مدیریت بلایای طبیعی در کشور، راهکارهایی برای کاربست در برنامه هفتم توسعه پیشنهاد شده است.