زهره ابراهیمی خوسفی

در این مطالعه به بررسی روند طوفان گرد و غبار در ایران طی سالهای 2000 تا 2018 با استفاده از شاخص DSI پرداخته شد. گردو غبار پدیده ای مکرر در بخشهای مختلف ایران است که هر ساله خسارات زیادی را به بار می آورد. در این شاخص از کدهای هواشناسی استفاده می شود که تمام این کدها نمایشگر گرد و غبار ها با منشا داخل منطقه و یا به عبارت دیگر نزدیک به ایستگاه می باشند و همچنین شاخص DSI با توجه به میزان تولید رسوب در سرعتهای مختلف باد طراحی شده است. در ابتدا فراوانی طوفان گرد غبار و یا مقدار DSI در ایستگاه های مختلف با یکدیگر مقایسه شد. براساس نتایج بدست آمده، ایستگا ه های خرم دره، آوج، خرم آباد، سمنان، بافت، زنجان، میانه، سقز، شاهرود و ایلام کمترین واحد DSI را طی سالهای مطالعاتی دارا بوده اند. به جز ایستگاه های بافت، سمنان و شاهرود مابقی ایستگاه ها در مناطق نیمه خشک تا مرطوب قرار گرفته اند. بیشترین مقدار DSI در طول سالهای آماری متعلق به ایستگاه های زابل، کنارک، سرخس، زاهدان، ایرانشهر، کرمان، نهبندان، یزد، بیرجند و اردبیل می باشد. به جز سرخس و اردبیل، مابقی ایستگاه ها در اقلیم های فراخشک و خشک واقع شده اند. تعداد ماهانه روند DSI در پهنه ایران در ماه ژانویه 28 ایستگاه دارای روند مثبت و 13ایستگاه دارای روند منفی و 19 ایستگاه فاقد روند بوده اند. به عبارت دیگر %47از ایستگاه ها روند مثبت، 22% روند منفی دارند و 31% روندی از خود نشان نمی دهند. ایستگاه های دارای روند مثبت در نیمه شرقی (شمال شرق تا جنوب شرق)، در امتداد زاگرس تا مناطق مرکزی و همچنین در غرب کشور مشاهده می-شوند. روند منفی پراکنش منظمی نداشته و در ایستگاه های تبریز، مراغه، منجیل، الیگودرز، شهرکرد، بم، کنارک، چابهار، ایرانشهر، نهبندان، بجنورد و مروه تپه دیده می شود. ایستگاه های تربت حیدریه و یزد روند مثبت معنادار و ایستگاه های مروه تپه و کنارک روند منفی معنادار مشاهده می شود.