زهره ابراهیمی خوسفی

تمام مسائل مربوط به یک حوزۀ آبخیز از قبیل مدیریت آب و خشکسالی باید به صورت یکپارچه، در غالب مدیریت جامع مدنظر باشد. یکی از عوامل توسعه کانونهای گردوغبار دهه اخیر استان خوزستان، منطقه خروجی سه حوزۀ آبخیز کارون، کرخه و زهره-جراحی، رخداد خشکسالی های متوالی بوده است. به منظور ارزیابی پتانسیل تغییرات مکانی-زمانی رخدادهای خشکسالی و ترسالی، از نمایه خشکسالی SPI استفاده شد اما با توجه به افزایش روند دما در هر سه حوضه، شاخص خشکسالی SPEI محاسبه و از دورۀ آماری 1346-1396 در قالب 5 دهه در یک شبکه با تفکیک مکانی 44×44 کیلومتر بر اساس دادهای هواشناسی و مدیریت مناب آب کشور در نرم افزار GIS بازتولید شد. برای 79 نقطه در سه حوضه شاخص SPI و SPEI در نرم افزار متلب استخراج و در نرم افزار GIS به روش کریجینگ پهنه بندی شد. نتایج نشان داد بر اساس هر دو شاخص، دهه سوم مرطوبترین و دهه پنجم خشکترین دهه بوده است. در دو دههۀ اول که دما افزایش چندانی نداشته، رخداد خشکسالی بر اساس شاخص SPEI در کل حو ضه ها شدت کمتری داشته اما در دهه آخر به دلیل افزایش دما و در نتیجه افزایش تبخیر شدت خشکسالی SPEI به ویژه در محدودۀ کانونهای گردوغبار به مراتب شدیدتر بوده است.