زهره ابراهیمی خوسفی

بیابان زایی فرایند و وضعیت نهایی تخریب مناطق خشک (شامل فرسایش خاک، تخریب خاک، جنگل زدایی، تخریب پوشش گیاهی طبیعی و همچنین کاهش تولید بیولوژیکی اراضی ) است. از طرفی شور و قلیایی شدن خاک از فرایندهای تخریب خاک در مناطق خشک و نیمه-خشک به شمار می آید. این تحقیق با استفاده از فن آوری سنجش از دور و تصاویر ماهواره ای با قدرت تفکیک طیفی و مکانی بالا، به بررسی پایش شوری به منظور ارزیابی بیابان زایی در دشت مروست (استان یزد) پرداخته است. در این تحقیق، از تصاویر ماهواره Terra، سنجنده ASTER مربوط به سال های 2003 و 2010 میلادی استفاده شده است. به این ترتیب پس از انجام عملیات پیش پردازش و تشکیل و ارزیابی مدل رابطه مؤلفه های شوری خاک (EC و SAR) با مؤلفه های بازتاب طیفی، تصاویر از نظر دو مؤلفه به روش حداکثر احتمال (Maximum Likelihood) طبقه بندی گردید. در نهایت مساحت هر طبقه و میزان تغییرات آن، در دوره زمانی مورد مطالعه، محاسبه شد. نتایج به دست آمده نشان داد در دوره زمانی 7ساله (2010- 2003 ) از سطح اراضی غیر شور کاسته و بر مساحت اراضی شور افزوده شده است. این امر بیانگر تخریب خاک و کاهش بازدهی اراضی و در نهایت پیشرفت بیابان زایی در منطقه است. همچنین دقت طبقه بندی نقشه EC برای تصویر 2003 ، 5/87% و برای تصویر2010 ، 5/82% و ضریب کاپای آن به ترتیب 83/0 و 76/0 به دست آمد. دقت طبقه بندی نقشه SAR برای تصویر 2003 ، 5/87% و برای تصویر2010 ، 5/87% به دست آمد و ضریب کاپا به ترتیب 81/0 و 77/0محاسبه گردید. این تحقیق کارایی بالای تصاویر ASTER را در زمینه آشکارسازی تغییرات و مدیریت منابع نشان می دهد.