بهاره پارسامطلق

تغییر اقلیم باعث تغییر در فنولوژی پوشش گیاهی، به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک می شود. امروزه سنجش از دور به یکی از ابزارهای پرکاربرد در زمینه بررسی تغییرات پوشش گیاهی به دلیل پوشش زیاد ، چند طیفی بودن، به موقع بودن، چند زمانه بودن و توانایی تفکیک مکانی، طیفی و زمانی بالا تبدیل گردیده است. هدف اصلی پژوهش حاضر، آشکار سازی تغییرات بلند مدت پارامترهای اقلیمی و پوشش گیاهی و همچنین تحلیل اثرات پارامترهای اقلیمی بر تغییرات پوشش گیاهی در مراتع فراش ساردو، کل بیدو، شوروئیه واقع در شهرستان جیرفت می باشد. برای این منظور از مقادیر به شاخص نرمال شده پوشش گیاهی (NDVI) همچنین داده های اقلیمی مربوط به تبخیر-تعرق، میانگین فشار هوا، میانگین بارش، درصد رطوبت نسبی، ساعات آفتابی، دمای نقطه شبنم، میانگین دمای حداکثر، میانگین دمای متوسط، میانگین دمای حداقل و سرعت باد استفاده گردید. نخست با استفاده از آزمون آماری من-کندال ، تغییرات زمانی بلند مدت پوشش گیاهی و متغیرهای اقلیمی مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، در مرتع فراش ساردو، تغییرات پوشش گیاهی روندی افزایشی در گام های زمانی سالانه، زمستان و بهار (مقادیر آماره Z به ترتیب 94/2، 59/2، 49/2) طی بازه زمانی مورد مطالعه داشته است. در مرتع کل بیدو، روندهای افزایشی معنی دار در گام های زمانی سالانه، پاییز، زمستان و بهار (مقادیر آماره Z به ترتیب 13/4، 43/3، 06/4، 54/3 و 75/3) تشخیص داده شد این درحالیست که در مرتع شوروئیه هیچ گونه روند معنی داری مشاهده نگردید. نتایج تحلیل روند متغیرهای اقلیمی سالانه نشان داد، در سطح مرتع فراش ساردو، روند افزایشی معنی دار در پارامتر سرعت باد و روند کاهشی معنی دار در مقادیر دمای نقطه شبنم (مقادیر آماره Z به ترتیب 57/3، 10/2-) وجود داشته است. در مرتع کل بیدو، روند افزایشی معنی دار در پارامترهای تبخیر-تعرق، میانگین دمای حداقل و روند کاهشی معنی دار در مقادیر فشار هوا، رطوبت نسبی، دمای نقطه شبنم، میانگین دمای حداکثر و میانگین دمای متوسط (مقادیر آماره Z به ترتیب 22/3، 84/2، 38/2-، 38/2-، 31/2-، 03/2-، 66/2-) شناسایی گردید. همچنین نتایج روند افزایشی معنی دار در پارامترهای تبخیر-تعرق و میانگین دمای حداقل و روند کاهشی معنی دار در مقادیر دمای نقطه شبنم، رطوبت نسبی، فشار هوا و میانگین دمای متوسط (مقادیر آماره Z به ترتیب 86/2، 51/2، 72/2-، 09/2-، 79/2-، 09/2-) در سطح مرتع شوروئیه را نشان داد. در این مطالعه، به منظور شناسایی عوامل اقلیمی مؤثر بر تغییرات پوشش گیاهی مراتع مورد مطالعه، از رگرسیون های چندگانه استفاده گردید. نتایج مدلسازی نشان داد مهمترین پارامترهای اقلیمی موثر بر تغییرات NDVI مرتع فراش ساردو در فصل بهار، تابستان، پاییز، زمستان به ترتیب عبارت است از دما فشار هوا بهاره، تبخیر- تعرق بهاره و فشار هوا زمستانه و بارش سالانه، در بقیه ماه عدم برازش مدل مهمترین پارامترهای اقلیمی موثر بر تغییرات NDVI مرتع کل بیدو در فصل بهار، تابستان، پاییز، زمستان به ترتیب عبارت است از: دمای نقطه شبنم بهاره، فشار هوا و تبخیر- تعرق تابستانه، فشار هوا پاییزه، فشار هوا زمستانه، دمای حداکثر و فشار هوا سالانه. مهمترین پارامترهای اقلیمی موثر بر تغییرات NDVI مرتع شوروئیه در فصل بهار، تابستان، پاییز، زمستان به ترتیب عبارت است از: سرعت باد، بارش، دمای حداقل، دمای حداکثر، دمای میانگین بهاره، فشار هوا تابستانه، ساعات آفتابی پاییزه و ساعات آفتابی زمستانه.