مسلم بسیج

یکی از فاکتور های مهم در تعیین کیفیت محصولات کشاورزی، ارزیابی میزان نیترات موجود در بافت آن ها است. مصرف بی رویه کودهای شیمیایی حاوی نیترات، در کنار عدم جذب آن در فرایندهای بیولوژیک گیاه، منجر به تجمع آن در محصولات کشاورزی و افت کیفیت آن ها می گردد. بالا بودن غلظت نیترات، باعث ایجاد بیماری کم خونی، انواع مسمومیت ها در کودکان و تولید ماده سرطان زای نیتروزآمین در بدن می شود. این پژوهش با هدف بررسی غلظت نیترات در محصولات کشاورزی پرمصرف در سبد خانوارها (پیاز، سیب زمینی گوجه و کاهو) در شهر کرمان و جیرفت در بهار 1403 انجام شد. به منظور نمونه برداری، از مزارع و میادین به صورت تصادفی از هر محصول، 15 نمونه 2 کیلوگرمی جمع آوری و به آزمایشگاه منتقل شد. از پودر پتاسیم نیترات برای تهیه استاندارد، استفاه شد. تعیین حد مجاز نیترات، با استفاده از دستورالعمل ارائه شده توسط موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران به شماره 16721 انجام شد. از دستگاه کروماتوگرافی مایع با فشار بالا (HPLC) با شناساگر ماوراءبنفش (UV detector) جهت اندازه گیری میزان نیترات موجود در نمونه ها استفاده شد. حد تشخیص دستگاه، 1 نانوگرم بر کیلوگرم بوده و درصد بازیافت 108 گزارش شده است. بیشترین غلظت نیترات در پیاز، سیب زمینی گوجه و کاهو به ترتیب 9/109، 2/19، 243 و 6/19 میلی گرم بر کیلوگرم به دست آمد. نتایج این تحقیق نشان داد که هیچ یک از نمونه ها دارای تجمع نیترات بیشتر از حد مجاز باقیمانده (MRL) تعیین شده توسط سازمان ملی استاندارد و کدکس نبودند. بنابراین، می توان گفت که محصولات مورد نظر در کرمان و جیرفت از لحاظ تجمع نیترات، از کیفیت قابل قبولی برخوردار بوده اند.