جمیل بهرامپور

مقدمه: هزینه تأمین مواد غذایی دام یکی از بالاترین هزینه ها در دامپروری است چنانکه نزدیک به 70 درصد هزینه های پرورش و نگهداری دام مربوط به مسائل تغذیه می باشد. با توجه به محدودیت منابع تولید در کشور و توجه به نقش تغذیه در بهره وری پرورش دام ارائه راهکارهای موثر در جهت استفاده بهینه منابع خوراکی موجود در تغذیه دام ضروری به نظر می رسد. یکی از محصولات فرعی زراعی برگ و ساقه گوجه فرنگی می باشد که به طور عمده در مزارع بدون استفاده باقی مانده و از بین می رود و استفاده از آن در تغذیه دام علاوه بر تامین مواد غذایی دام باعث کاهش آلودگی محیط زیست می شود. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر افزودن خرمای ضایعاتی و تفاله مرکبات به سیلوی بوته گوجه فرنگی بود. مواد و روش ها: بوتة گوجه فرنگی و خرمای ضایعاتی از مزارع و باغات شهرستان جیرفت جمع آوری و در تهیه سیلاژ استفاده شدند. تیمارهای آزمایشی شامل 1- سیلوی بوته گوجه فرنگی (شاهد)، 2- بوته گوجه فرنگی + 5 درصد ضایعات خرما، 3- بوته گوجه فرنگی+ 10 درصد خرمای ضایعاتی 4- بوته گوجه فرنگی+ 5 درصد تفاله مرکبات و 6- بوته گوجه فرنگی + 10 درصد تفاله مرکبات بودند. بعد از 45 روز pH سیلاژها را با استفاده از دستگاه pH متر اندازه گیری شد. بعد از آسیاب و الک کردن نمونه ها، درصد ماده خشک، پروتئین خام، چربی خام و خاکستر بر اساس روش AOAC (2000)، دیواره سلولی، دیواره سلولی بدون همی سلولز بر اساس روش ون سوست و همکاران (1991) تعیین شد. این آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی انجام شد و سپس داده ها توسط نرم افزار Minitab مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج و بحث: نتایج نشان داد که میزان pH، درصد ماده خشک، پروتئین، NDF، ADF، چربی خام و خاکستر تحت تاثیر تیمارهای آزمایشی قرار گرفت و در بین تیمارهای آزمایشی تفاوت معنی داری وجود داشت (05/0>P). نتیجه گیری کلی: با توجه به نتایج بدست آمده می توان نتیجه گرفت که استفاده از خرمای ضایعاتی و تفاله مرکبات باعث بهبود خصوصیات سیلوی بوته گوجه فرنگی شده و می توان از آنها به عنوان افزودنی سیلو استفاده کرد.