ذبیح الله اعظمی ساردوئی

جنس Trichoderma از جمله قارچ هایی است که در خاک، ریزوسفر و فیلوسفر گیاهان وجود داشته و نقش مهمی در بیوکنترل بیمارگرهای گیاهی، مقاومت نسبت به شرایط شوری و بهبود رشد رویشی گیاه بازی می کند. اضافه کردن قارچ تریکودرما در خاک های مختلف به منظور افزایش جمعیت آن در مبارزه بیولوژیکی با عوامل بیماری زای خاکزی می باشد. به همین دلیل مطالعه انجام آزمایش برای تعیین شرایط مطلوب جهت مبارزه بیولوژیکی توسط قارچ تریکودرما ضروری است. یکی از این شرایط، نوع خاک می باشد. به همین دلیل در این مطالعه اثرات رشدی پنج استرین از قارچ تریکودرما شامل: T. harzianum Tr6، T. harzianum T22، T. asperellum T34، T. atroviride P1 و T. harzianum Tr9 در نظر گرفته شد. ابتدا تأثیر این استرین ها روی گیاه خیار رقم سوپردامینوس و با هدف موثرترین استرین تریکودرما جهت بهبود رشد خیار تحت شرایط گلخانه ارزیابی شد و قارچ مزبور جهت بهبود دهندگی رشد گیاه در خاک های مختلف شامل خاک نرمال، خاک با سطح پایین فسفر، با سطح پایین پتاسیم، خاک قلیایی، خاک با دو سطح شوری(4 و بالای 4) و خاک اسیدی روی تغییرات جمعیت و تأثیر پایداری میزان بقای harzianum Tr6 T. و روی فاکتورهای رشدی مهم خیار به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در شرایط گلخانه ای در طی 30 روز مورد بررسی قرار گرفت. زادمایه تریکودرما با هدف نقش Tr6 T. harzianum در گیاه خیار جهت حفظ جمعیت و بقاء هر چه بیشتر این قارچ در خاک های مختلف از عوامل مهم موفقیت در این زمینه بشمار رفت و در خاک های مختلف متغیر بود. جمعیت اولیه قارچ در تمام خاک ها با اضافه کردن زادمایه استرین قارچ Tr6 به (cfu/g) 2 10×6/ 2 پروپاگل در هر گرم خاک خشک رسانده شد و با استفاده از روش سری رقت ها، جمعیت پروپاگل ها (cfu/g) در هر گرم خاک خشک روی محیط نیمه انتخابی پاپاویزاس و لومسدن(1980) در دوره های زمانی مختلف تعیین شد. براساس نتایج به دست آمده و رسم نمودارهای مربوط به تغییرات جمعیت مشاهده شد که کاهش جمعیت در تمام تیمارها از هفته سوم شروع و با شدت های متفاوت تا پایان آزمایش ادامه داشت. در پایان آزمایش درصد بیشترین میانگین فراوانی جمعیت به ترتیب در خاک اسیدی و خاک نرمال با میانگین 103×8/3، 102×4/3 و کمترین میانگین جمعیت در خاک قلیایی و خاک شور(سطح بالای 4) با میانگین 102×3/2 و 102×2 پروپاگل تعی