ذبیح الله اعظمی ساردوئی

گل جالیز (Orobanche spp.) انگل مطلق ریشه گیاهان دولپه و دارای خسارت فراوان می باشد. بنزوتیادیازول به عنوان ماده محرک، پتانسیل القای مقاومت در برخی گیاهان را دارد. در این پژوهش، تأثیر غلظت های مختلف BTH (10، 100 و 500 میلی گرم در لیتر) در القای مقاومت در گیاه گوجه فرنگی در برابر گل جالیز Loefl Orobanche cernua موردمطالعه قرار گرفت. ابتدا حساسیت هفت رقم نسبت به بیمارگر ارزیابی شد. دو رقم ارلی اربانا و سوپرچف به ترتیب به عنوان متحمل ترین و حساس ترین ارقام جهت آزمایش گلخانه ای بعدی انتخاب شدند. نشاءها قبل از انتقال به گلدان های حاوی 20 میلی گرم بذر گل جالیز، به مدت یک ساعت در غلظت های مختلف BTH خیسانده و همچنین 15 روز بعد، مجدداً آبیاری شدند. پس از سه ماه، شاخص های رشدی میزبان و بیمارگر بررسی و اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که رقم متحمل و تمامی غلظت های BTH در مهار بیمارگر مؤثر بودند. غلظت mg/l100 و 500 در رقم ارلی اربانا مهار صددرصدی بیمارگر را دربر داشت. همچنین تغییرات فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز و پراکسیداز در زمان های 24، 48، 72 و 96 ساعت بعد از کاربرد BTH موردبررسی قرار گرفت. بر اساس نتایج، بیشترین فعالیت آنزیمی در رقم ارلی اربانا در غلظت mg/l 500 در حضور گل جالیز حاصل شد. درمجموع، استفاده از ترکیبات تجاری BTH به عنوان یک فعال کننده سیستم دفاعی گیاه و یک ترکیب جدید، ساده و سازگاربامحیط زیست می تواند جهت مهار گل جالیز در کشاورزی پایدار بکار رود.