ذبیح الله اعظمی ساردوئی

کشت و کشت وتولید انواع مرکبات در جنوب کشور بویژه منطقه جیرفت که یکی از مناطق مهم کشاورزی کشور است از دهه پنجاه شروع و در حال توسعه است. گیاه انگل سس cuscuta spp) (یکی از بیماریهای مهم گیاهی است که بصورت یک گیاه تمام انگل و اجباری مواد غذایی مورد نیاز خود را از طریق هوستوریوم جذب و خسارت فراوانی به گیاهان زراعی، زینتی، باغی و غیرمثمر وارد می کند . این گیاه انگل روی مرکبات منطقه جیرفت در حال گسترش بوده و تا کنون هیچگونه تحقیق جامع و مفیدی به منظور بررسی میزان حساسیت ارقام مختلف انها صورت نگرفته است به همین دلیل ما در این پژوهش واکنش و حساسیت نهال های شش رقم از مرکبات را در شرایط گلخانه مورد بررسی قرار دادیم. ابتدا میزان قوه نامیه بذور سس جمع آوری شده از روی درخت پرتقال آلوده از سال قبل را در آزمایشگاه بررسی نموده و همچنین از بذور فوق جهت ایجاد آلودگی ثانویه بر روی مرکبات و میزبانهای دیگر استفاده گردید. در بخش دیگر با استفاده از ریسه های گیاه سس که قبلا" روی درخت پرتقال تکثیر شده بودند میزان حساسیت و واکنش 6 رقم مختلف نهال های مرکبات از جمله نارنج ، لیمو ترش ، نارنگی محلی ، گریپ فروت توسرخ ، پرتقال رقم والنسیا و یک رقم پرتقال محلی با قرار دادن چند ریسه بر روی شاخه ها و برگ های آنها مورد بررسی قرار گرفت. در بررسی اولیه میزان قوه نامیه و درصد جوانه زنی بذور سس در شررایط آزمایشگاه 34% ارزیابی گردید. نتایج حاصله از بخش دوم نشان داد که میزان حساسیت ارقام بالا نسبت به این بیماری متفاوت است به طوری که ریسه های سس به راحتی ارقام لیمو ترش ، نارنگی محلی و پرتقال رقم محلی را آلوده نموده و هوستوریوم ایجاد کردند اما ارقام دیگر شامل : گریپ فروت تو سرخ، پرتقال رقم والنسیا و نارنج از خود مقاومت نسبی نشان دادند. نتایج بدست آمده نشان میدهد که می توان با شناسایی و معرفی ارقام مقاوم و متحمل مرکبات گام مؤثری در جهت مدیریت کنترل و جلوگیری از گسترش آن برداشت.