ذبیح الله اعظمی ساردوئی

خوشه صمغی (Spike blight) یکی از بیماری های مهم گندمTriticum aestivum L.) ) در دنیا و ایران می باشد. این بیماری ناشی از باکتری های Rathayibacter tritici و R. iranicus می باشد. در بررسی حاضر 21 جدایه باکتری از نمونه های گندم دارای علائم خوشه صمغی جمع آوری شده از جنوب استان کرمان جداسازی شد. شناسایی جدایه ها براساس خصوصیات فنوتیپی و آنالیز توالی نوکلئوتیدی برخی نواحی ژنی انجام گرفت. همه جدایه های بدست آمده در جنوب استان کرمان گرم مثبت بوده و در آزمون های کاتالاز، فوق حساسیت در توتون و هیدرولیز تویین 20 واکنش مثبت نشان دادند. این جدایه ها در آزمون های اکسیداز، لهانیدن ورقه های سیب زمینی و هیدرولیز تویین 80 منفی بودند. واکنش تولید لوان در جدایه های مورد بررسی متغیر بود. تمامی جدایه ها قادر به رشد در حضور نمک طعام دو و سه درصد بودند ولی هیچکدام نتوانستند در حضور نمک طعام پنج درصد رشد کنند. جدایه ها از نظر رشد در حضور نمک طعام چهار درصد متغیر بودند. در واکنش زنجیره ای پلیمراز با استفاده از جفت آغازگرهای MAF16/MAR16 و gyrBF/gyrBR در تمامی جدایه ها قطعه هایی به ترتیب به اندازه های 700 و 500 جفت باز تکثیر شد. واکنش زنجیره ای پلیمراز با استفاده از جفت آغازگر recAF/recAR منجر به تکثیر قطعه ای به اندازه 600 جفت باز در جدایه مرجع R. iranicus شد درحالی که در جدایه های عامل بیماری خوشه صمغی گندم در جنوب استان کرمان و جدایه مرجع R. tritici هیچ باندی مشاهده نشد. آنالیز چند جایگاهی توالی نوکلئوتیدی قطعات ژنومی تکثیر شده جدایه ها ی منتخب از طریق جستجو و مقایسه با توالی های موجود در بانک ژن و ترسیم درخت فیلوژنتیکی، نشان داد که عامل بیماری خوشه صمغی در جنوب استان کرمان باکتری Rathayibacter tritici است. این اولین گزارش از وجود این باکتری در استان کرمان است.