یوسف اصغری بایقوت

مولوی یکی از بزرگترین عارفانی است که بیش از دیگران و پیش از هر چیزی به «انسان» و «انسان بودن» می اندیشد. چون از دیدگاه وی هر جمعیّتی چه بدحال و چه خوشحال، بهره ای از حقیقت و معرفت دارد که تنها در سایه الفت داشتن و جفت شدن می توان بدان پی برد. بر این اساس همه انسان ها بدون توجه به نوع رنگ و آیین آنها و صرفاً از آن جهت که انسان هستند در نزد مولانا مورد احترام می باشند. از مطالعه آثار مولوی در می یابیم که وی نه تنها در طول حیات خویش این نگاه مسالمت آمیز را در ارتباط با دیگر افراد لحاظ می کرده بلکه همواره همت برآن داشته که اختلاف و نزاع آنها را به صلح و دوستی مبدّل کند. مولوی درین باره برخلاف دیگر مُصلحانِ جهان به صرف گفتار اکتفا نکرده علاوه بر تعهد عملی که شخصاً بدان عامل بوده راهکارهایی را نیز در این زمینه بیان می دارد. پژوهش در آثار مولانا نشان می دهد که وی حصول صلح و دوستی را درسایه التزام عملی به : تعصب و سختگیری نورزیدن، تساهل و تسامح داشتن و... میسّر می داند.