امیررضا امیرمیجانی

درختان کهور از مهم ترین گونه های جنگلی جنوب استان کرمان می باشند که از نظر اکولوژیکی و اقتصادی حائز اهمیت می باشند. به منظور شناسایی عوامل مولد خشکیدگی این درختان در جنوب کرمان، طی فصول مختلف سال 1400، از ریشه درختان کهور دارای علایم و نشانه های پژمردگی، خشکی و ضعف نمونه برداری انجام شد. در مجموع تعداد 35 جدایه باکتریایی و 76 جدایه قارچی از ریشه درختان کهور دارای علائم، جداسازی و خالص سازی شد. جدایه های حاصل بررسی و دسته بندی شدند و از هر کدام یک نماینده انتخاب و آزمون بیماریزایی آنها انجام شد. نتایج نشان داد که از میان جدایه های باکتریایی هیچ یک قادر به ایجاد علائم خشکیدگی در نهال های کهور نبودند. از میان جدایه های قارچی دو جدایه باعث ایجاد پوسیدگی در ریشه نهال های کهور شدند. پس از شناسایی مورفولوژیکی و مولکولی جدایه-های بیماریزا، مشخص شد که هر دو جدایه به جنس Fusarium sensu lato، و متعلق به گونه های Fusarium oxysporum و Neocosmospora solani (Syn. F. solani) بودند. بر اساس اطلاعات ما این اولین گزارش از بیماریزایی گونه F. oxysporum به عنوان عامل پوسیدگی ریشه کهور در دنیا و گونه N. solani به عنوان عامل پوسیدگی ریشه کهور در ایران می باشد. سپس به منظور بررسی اثرات بیوکنترلی باکتری های حاصل از ریشه کهور علیه بیمارگر F. oxysporum آزمون های کشت متقابل و ترکیبات فرار انجام شد. در کشت متقابل 4 جدایه باکتری UJBCC 37، UJBCC 38، UJBCC 39 و UJBCC 40 از رشد F. oxysporum ممانعت کردند. اما هیچ یک از این چهار جدایه قادر به تولید ترکیبات فرار نبودند. جهت بررسی برخی از ویژگی های کنترل زیستی باکتری های آنتاگونیست، آزمون تولید پروتئاز، آمیلاز و سیانید هیدروژن انجام شد. نتایج این آزمون ها نشان داد که هر چهار جدایه باکتری قادر به تولید پروتئاز بودند و دو جدایه UJBCC 38، UJBCC 39 توانایی تولید آمیلاز را داشتند. اما هیچ یک سیانید هیدروژن تولید نکردند.