مهدیه امیری نژاد

یکی از راهکارهای موثر در جهت حصول پایداری تولید با نهاده کم، افزایش تنوع نظام های کشت از طریق حضور کشت های مخلوط در بوم نظام های زراعی است. در این نظام ها، دو یا چند گیاه در یک زمان و مکان به منظور افزایش کارآیی استفاده از منابع، کشت می شود. براساس نتایج، کشت مخلوط، بهبود ویژگی های کمی و عملکرد علوفه را به دنبال خواهد داشت. هدف از این بررسی، تعیین کمیت علوفه لوبیاتپاری، علوفه دو رقم ارزن و علوفه کل حاصل از کشت مخلوط این دو گیاه نسبت به کشت خالص و شاخص نسبت برابری زمین در این مخلوط است. آزمایش مزرعه ای بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در در منطقه جیرفت، در سال زراعی 95-1394 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل ترکیب لوبیاتپاری و دو رقم ارزن پیشاهنگ و باستان و نسبت های اختلاط کشت مخلوط جایگزینی (75 : 25 لوبیاتپاری- ارزن باستان، 50 :50 لوبیاتپاری- ارزن باستان، 25: 75 لوبیاتپاری- ارزن باستان، کشت خالص لوبیاتپاری، کشت خالص ارزن باستان و همین نسبت های اختلاط لوبیاتپاری با ارزن پیشاهنگ)، بودند. کشت به طور همزمان، در تاریخ هفتم اردیبهشت و برداشت ارزن در خردادماه و لوبیاتپاری در تیرماه صورت گرفت. صفات مورد مطالعه شامل ارتفاع لوبیاتپاری، تعداد شاخه فرعی لوبیاتپاری، وزن برگ خشک لوبیاتپاری، ارتفاع بوته ارزن، وزن خشک برگ ارزن، وزن خشک ساقه ارزن، عملکرد علوفه خشک لوبیا، عملکرد علوفه خشک ارزن، عملکرد علوفه کل و شاخص نسبت برابری زمین بود. تجزیه آماری داده ها با نرم افزار SAS Ver. 12 و مقایسه میانگین ها به روش LSD و در سطح معنی دار پنج درصد انجام شد. نتایج حاصل نشان داد عملکرد علوفه خشک لوبیاتپاری تحت تأثیر اثرمتقابل نوع ارزن موجود در مخلوط و نسبت اختلاط قرار گرفت و بیشترین میزان آن، از تیمار 50 : 50 لوبیاتپاری- ارزن پیشاهنگ و باستان بدست آمد. نوع رقم ارزن موجود در ترکیب و نسبت اختلاط کشت مخلوط بر علوفه خشک ارزن معنی دار شد و بیشترین میزان آن از ارزن رقم پیشاهنگ با 87/17 درصد افزایش، از نسبت اختلاط 25 : 75 لوبیاتپاری- ارزن بدست آمد که از لحاظ آماری تفاوتی با نسبت اختلاط 50 : 50 نداشت. بیشترین علوفه خشک کل نیز از تیمار 50 : 50 لوبیاتپاری- ارزن باستان و به ترتیب با 59/12 و 57/87 درصد افزایش نسبت به تک کشتی لوبیاتپاری و ارزن باستان، حاصل شد که میزان عملکرد این تیمار با تیمار 50: 5