ملیحه امینی

پلاستیک های معمول در بازار از محصولات پتروشیمی هستند و دائما بر تولید آنها افزوده می شود. این محصولات از ترکیبات نفتی و ذغال سنگ تولید شده و تجزیه آنها چند هزار سال طول می کشد. همچنین منابع نفت و ذغال سنگ محدود بوده و قیمت آنها نیز رو به افزایش است. علیرغم کاربرد گسترده پلاستیک در زندگی ما به علت تجزیه ناپذیری پلاستیک ها و دوام آنها، بر تراکم ضایعات پلاستیکی در محیط زیست افزوده شده است. تلاش برای جایگزینی بیوپلیمرها به جای پلاستیک های نفتی که برای اکوسیستم مضر نبوده و از منابع تجدید پذیر تولید شوند به عنوان یک ضرورت محسوب می شود. اما به دلیل بالا بودن هزینه های تولید پلاستیک های زیستی (هزینه مواد خام) در مقایسه با پلاستیک های پتروشیمیایی، به کارگیری منابع کربنی ارزان قیمت بیش از پیش ضرورت می یابد. پساب برنج به عنوان منبع کربن بدون هزینه و در دسترس جهت تولید پلاستیک های سازگار با محیط زیست (بیوپلاستیک) بسیار مطلوب می باشد. پس از گندم، برنج به عنوان دومین غله در دنیا شناخته می شود که در کشور های آسیایی از جمله ایران قوت غالب مردم محسوب می شود. در آشپزخانه های تجاری، صنعتی و مسکونی در حین پخت برنج حجم زیادی آب مصرف شده که بعد از آبکش نمودن به درون مسیر فاضلاب تخلیه می شود. هر روزه حجم بالایی از این پساب به کانال های جمع آوری فاضلاب شهری وارد می شود. این پساب با دارا بودن اکسیژن خواهی شیمیایی و بیولوژیکی و مواد آلی بسیار زیاد (عمدتاً به فرم نشاسته)، به طور بالقوه پتانسیل آسیب رسانی به محیط زیست را داشته و در صورتی که به درستی تصفیه نشود، منجر به آلودگی آب و آلودگی بویایی برای ساکنان می گردد. استفاده از این پساب ها ضمن رفع صدمات مستقیم آن ها بر اکوسیستم موجب تولید مواد دوستدار محیط زیست همچون بیوپلاستیک ها با هزینه مواد اولیه بسیار پایین می گردد. پساب برنج به علت داشتن مواد آلی زیاد به عنوان یک منبع کربنی برای سنتز پلی هیدروکسی آلکانوات ها (بیوپلیمرهای زیستی) قابل استفاده می باشد. این محصولات؛ پلاستیک های تولید شده از میکروارگانیسم هاست، که قابل تجزیه در محیط بوده و به دلیل ساختمان شیمیایی خاص خود دارای طیف وسیعی از کاربرد ها در زمینه های مختلف صنایع غذایی، دارویی و شیمیایی می باشد و به احتمال زیاد در آینده ای نه چندان دور جایگزین پلاستیک های امروزی خواهند شد. باکتری Lat