ملیحه امینی

مقدمه و هدف: تالاب بین المللی هامون به دلیل موقعیت جغرافیایی و به علت شیرین بودن آب آن مهم ترین تالاب بخش شرقی فلات ایران محسوب می شود. این تالاب از لحاظ اقتصادی برای ساکنان منطقه سیستان اهمیت به سزایی داشته و همچنین از نظر محیط زیستی یک منبع عظیم و مهم به شمار می رفته است که هم اکنون کاملاً خشک گردیده است. مواد و روشها: با مرور منابع کتابخانه ای و اینترنتی اطلاعاتی در مورد دلایل خشک شدن تالاب هامون و اثرات آن در منطقه سیستان خصوصاً در زمینه افزایش ریزگردها بدست آمد. نتایج: از اثرات محیط زیستی خشک شدن تالاب هامون در منطقه سیستان می توان به اختلال در روﻧﺪﻃﺒﯿﻌﯽفعالیت های اﻧﺴﺎﻧﯽ،ﺣﯿـﺎتﮔﯿـﺎﻫﯽ و زﻧـﺪﮔﯽﺟـﺎﻧﻮری، ﮐﺎﻫﺶ آﺑﻬﺎیﺟﺎری، افزایش شن های روانو ریزگردها اشاره نمود. ﻣﻬم تریناثراتﻃﻮﻓﺎنﻫﺎیﮔﺮد و ﻏﺒﺎرﺑﺮﻣﻨﻄﻘﻪعبارتند از : قرار گرفتن بسیاری از روستاهای منطقه در محاصره شن های روان وﻣﺪﻓﻮنشدن روﺳﺘﺎﻫﺎ و اﻣﺎﻛﻦ در زﻳﺮﺗـﻮدهﻫـﺎیﻣﺎﺳـﻪ، افزایش آلودگی هوا و ﺗﻬﺪﻳﺪﺳﻼﻣﺖ جسمی اﻓﺮاد از ﺟﻤﻠﻪﺑﺮوزﺑﻴﻤﺎریﻫﺎیﺗﻨﻔﺴﻲ و رﻳﻮی و اﻓﺰاﻳﺶﻧﺎﺑﻴﻨﺎﻳﻲﺑﻪ دﻟﻴﻞﺑﺮﻳﺪﮔﻲﻧﺎﺷﻲﻗﺮﻧﻴﻪ بر اثرﺑﺮﺧﻮرد ذرات ﺷﻦمهاجرتﺑﻪﺷﻬﺮﻫﺎ و ﺣﻮﻣﻪ آن ها و ﻣﻌﻀﻼت اﻗﺘﺼﺎدی ـ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ اﻓﺰاﻳﺶﺗﺮاﻛﻢﺟﻤﻌﻴﺖﺷﻬﺮی، از ﺑﻴﻦ رﻓﺘﻦﻓﺮﺻـﺖﻫـﺎی شغلی و بیکاری. خلاصه: تنها مسئله ای که به این بحران دامن می زند ممانعت کشور افغانستان از ورود آب رودخانه هیرمند به هامون و زیر پا گذاشتن توافقنامه 151 است که در سال 1351 بین دو کشور ایران و افغانستان بسته شده است. همچنین ﻧﺒـﻮدﻣـﺪﻳﺮﻳﺖﻣﻨـﺎﺑﻊ آﺑـﻲﻳﻜـﻲ از ﻣﺸﻜﻼت اﺻﻠﻲ آن ﻣﻨﻄﻘﻪ اﺳﺖ. درﺻﻮرت اعمال مدیریت صحیح ﻣﻲ توانﺣﺘـﻲﺑـﺎﺣـﺪاﻗﻞ آب ﺟـﺎریﺷـﺪهﺑـﻪﻣﻨﻄﻘﻪ، اﻗﺘﺼﺎد وﺣﻴﺎت را دوﺑﺎره در ﺳﻴﺴﺘﺎن اﺣﻴﺎﻛﺮد و ﺟﻠﻮیﺑﺴﻴﺎری از بحران ﻫﺎی درﺣﺎل وﻗﻮع را ﮔﺮﻓﺖ.