ملیحه امینی

ریزگرد توده ای از ذرات جامد ریز غبار و گاه دود است که در جو پخش شده و دید افقی را تا حد 1 و 2 کیلومتر محدود می کند و برای بیماران تنفسی بسیار زیان آور است. در ایران سرچشمه اصلی ریزگرد، باد شُمال است. این باد که از خرداد تا شهریور فعال است، در شمال خاورمیانه شکل می گیرد و با گذر از کوه های ترکیه و شمال عراق، مانند قیفی به بیابان های عراق و سوریه سرازیر می شود و تا خلیج فارس و رسیدن به آب های آزاد پیش می رود. طی چند دهه اخیر بین کشور عراق و ترکیه کشمکش فراوانی بر سر به دست آوردن منابع آب وجود دارد زیرا ترکیه با ساختن چندین سد به روی رود دجله باعث کاهش شدید آب این رودخانه گردیده است. توقف چند ساله عملیات مالچ پاشی باعث شده با کمترین وزش باد که متاسفانه جهت آن همیشه از سمت عراق به ایران است، غبار بزرگی بلند شود که امروزه حتی تا نواحی مرکزی ایران هم می رسد. برای حل مسئله گرد و غبار در ایران و تثبیت خاک بیابان ها، پاشیدن ریگ را به جای مالچ پیشنهاد می شود که هم هزینه کمتری دارد و هم آلودگی جدیدی ایجاد نمی کند و راهکاری مناسب و همیشگی خواهد بود. برای پیشگیری از بروز عوارض نامطلوب آلودگی هوا نباید در معرض هوای آلوده قرار بگیریم و از ورزش کردن در این هوا جدا خودداری شود چون فعالیت ورزشی باعث افزایش ضربان قلب و دستگاه تنفسی و متعاقب آن افزایش ورود هوای آلوده به ریه می شود. همچنین در صورت وقوع پدیده ریزگرد استفاده از ماسک بسیار ضرورت دارد.