حمیدرضا علیزاده

بستر نامناسب کاشت از نظر زمان، بارندگی اندک،کنترل علف های هرز و بیماری ها و فشردگی خاک بر اثر خاکورزی مرسوم از چالش های اصلی هستند که کشاورزان منطقه هرساله با آن مواجه می شوند. از طرفی تغییرات اقلیمی باعث کاهش بارندگی، آب دردسترس و افزایش تبخیر در اثر افزایش دما شده است. اینها همگی دست به دست هم بحرانی برای تولید محصولات کشاورزی ایجاد کرده اند. در این راستا، حفظ بقایای گیاهی در چارچوب کشاورزی حفاظتی راهکاری مناسب برای کاهش این چالش هاست. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر چهار روش مختلف خاکورزی (شخم برگردان، شخم بشقابی، شخم زیر شکن و تیلر) و سه روش مدیریت بقایای کشت قبل ( آیش، کشت ارزن و برداشت کل محصول و کشت ارزن و برگرداندن کل محصول به خاک) بر برخی خصوصیات ریزاقلیم و عملکرد و اجزای عملکرد سیب زمینی به صورت آزمایش کرت های نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی و در سه 1395 انجام - تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی جیرفت در سال زراعی 1396 و دمای خاک در عمق کاشت، دما و رطوبت نسبی روزانه از زمان سبز شدن تا پر شدن کامل کانوپی، تعداد و وزن غده (غده های با وزن کمتر از 50 گرم و غده های با وزن بیش از 50 گرم) درصد ماده خشک، تعداد و وزن غده کل بوته، عملکرد اقتصادی (عملکرد قابل فروش) در واحد سطح، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین روش های خاکورزی و همچنین مدیریت بقایا بر صفات مورد ارزیابی وجود نداشت. اما اثر متقابل نوع شخم و مدیریت بقایا بر تمامی صفات به استثنای درصد ماده خشک غده معنی دار بود. اضافه کردن بقایای گیاهی ارزن به خاک قبل از کشت سیب زمینی توانست منجر به بهبود دمای خاک در اوایل فصل کاشت شود. اضافه کردن این بقایا در اثر متقابل با نوع شخم بکار رفته توانست منجر به بهبود تعداد و وزن غده در بوته سیب زمینی گردد و از این طریق عملکرد اقتصادی را در واحد سطح افزایش دهد. شخم برگردان دار و تیلر به همراه برگرداندن بقایای ارزن به خاک، سبب حصول بیشترین عملکرد اقتصادی در واحد 57 تن در هکتار شدند. لذا تیمارهای مذکور برای کشت پاییزه / 50 و 23 / سطح به ترتیب به میزان 57 سیب زمینی در منطقه جیرفت قابل توصیه اند.