حمیدرضا علیزاده

مقدمه: سودوموناس های فلورسنت سیدروفورهای متعددی را تولید می کنند که مهم ترین آنها سیدروفور نوع پایووردین است. تولید سیدروفور در این باکتری ها باعث افزایش فراهمی آهن موردنیاز باکتری و گیاهان می شود و همچنین اهمیت ویژه ای در کنترل بیماری های گیاهی دارد. مواد و روش‏‏ها: به منظور مقایسۀ روش های اندازه گیری تولید سیدروفور، میزان تولید سیدروفور 21 سویۀ سودوموناس بومی ایران به همراه دو سویۀ مرجع خارجی و یک سویۀ باسیلوس با روش کیفی CAS-Agar، روش نیمه کمّی CAS-ADو روش کمّی اسپکتروفتومتری با استفاده از سیدروفور خالص اندازه گیری شد. نتایج: در روش CAS-Agar به علت وجود مادۀ شویندۀ HDTMA رشد سلولی تعدادی از سویه ها محدود و درنتیجه تولید سیدروفور آنها پایین بود. در روش CAS-AD همۀ باکتری ها قادر به تولید سیدروفور بودند که بیشترین و کمترین مقدار تولید مربوط به P. fluorescens UTPF76 و P. fluorescens UTPF45 با تولید معادل 005/1 و 0026/0 میلی گرم در لیتر دفروکسامین بود. در دو روش اخیر سویۀ باسیلوس و موتانت پایووردین P. aeruginosa MPFM1 به میزان کمی تولید سیدروفور کردند که نشان دهندۀ غیرانتخابی بودن این روش ها به نوع سیدروفور بود. در روش کمی فقط سیدروفور نوع پایووردین قابل اندازه گیری بود که سویه های P. aeruginosa MPFM1 و Bacillus sp. قادر به تولید آن نبودند. بیشترین میزان تولید پایووردین مربوط به سویۀ خارجی 7NSK2 با 29/625 میکرومول بر لیتر بود و در پی آن سویه های P. fluorescens UTPF65، P. fluorescens UTPF81 و P. fluorescens UTPF87 در رتبۀ بعدی قرار گرفتند. بحث و نتیجه‏گیری: در مجموع روش CAS-AD بهترین روش برای بررسی میزان تولید سیدرفور کل و روش اسپکتروفتومتری نیز روشی دقیق و کارا برای تشخیص سیدروفور نوع پایووردین است که عمدتاً توسط سودوموناس های فلورسنت تولید می شود.‏‏