حمیدرضا علیزاده

استفاده گسترده از سموم شیمیایی علاوه بر مشکلات زیست محیطی سبب به خطر افتادن سلامت انسان ها نیز می شود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مناسب بودن کاربرد باکتری های ریزوسفری محرک رشد (Bacillus subtilis، Pseudomonas fluorescens و Azospirillum brasilense) در گیاه خیار (Cucumis sativus L.) جهت کنترل زیستی کنه تارتن دولکه ای انجام شد. گیاهان خیار در مرحله دو تا چهار برگ حقیقی با سوسپانسیون هر یک از باکتری های فوق تلقیح شدند، غلظت باکتری در خاک CFU/g 107 بود. نتایج حاصل از بررسی تاثیر باکتری ها بر پارامترهای زیستی و جدول زندگی کنه تارتن دولکه ای نشان داد که باکتری ها باعث تاثیر منفی بر پارامترهای مورد مطالعه شدند. محتوای فنل، آنتوسیانین و فلاونوئید در گیاهان تیمار شده با باکتری قبل و بعد از تغذیه کنه تارتن دولکه ای نسبت به شاهد مثبت (گیاهان فاقد باکتری و دارای کنه) افزایش یافت، به هر حال این افزایش پس از حمله کنه تارتن دولکه ای بیشتر بود. باکتریB. subtilis بیشترین تاثیر را در افزایش محتوای این متابولیت ها داشت بطوریکه بیشترین مقاومت را نیز در گیاه خیار علیه کنه تارتن با افزایش مرگ و میر و کاهش باروری و نرخ رشد ایجاد کرد. بیان ژن های LOX، PAL1 و PR1 در گیاهان تیمار شده با B. subtilis مورد بررسی قرار گرفت. بیان هر سه ژن پس از حمله کنه تارتن دولکه ای افزایش پیدا کرد و پس از 72 ساعت به حداکثر رسید. بیان ژن های LOX، PAL1 و PR1 به ترتیب 21، 19 و 9 برابر شاهد مثبت بود. نتایج بدست آمده نشان دهنده القای مقاومت در گیاه خیار توسط باکتری های PGPR از طریق فعال سازی مسیرهای سیگنال دهی جاسمونیک اسید و سالیسیلیک اسید و تولید متابولیت های ثانویه گیاهی علیه کنه تارتن دو لکه ای می باشد.