حمیدرضا علیزاده

مرکبات یکی از مهم ترین محصولات باغی در ایران و جنوب کرمان است. زوال مرکبات در سال های اخیر باعث نابودی شمار زیادی از درختان مرکبات به ویژه در ناحیه ی کوهپایه ای جنوب کرمان شده است. ویروس های گیاهی با انتقال از طریق پیوندک آلوده و حشرات می تواند باعث آسیب اقتصادی جدی به مرکبات شود. بیماری های تریستزا، پسوروز، مرگ ناگهانی و لکه حلقوی هندی از مهم ترین بیماری های ویروسی در مرکبات هستند. این پژوهش با هدف بررسی نقش این ویروس ها در بروز عارضه زوال درختان مرکبات در ناحیه ی جنوب کرمان صورت گرفته است. برای این منظور، 9 درخت پرتقال مختلف شامل 3 درخت ظاهرا سالم، 3 درخت دارای نشانه های دچار زوال و 3 درخت مشکوک به زوال در روستای خضرآباد جیرفت نمونه برداری شد. در استخراج RNA و سپس واکنش زنجیره ای پلیمراز (RT-PCR) با استفاده از پرایمرهای اختصاصی به منظور تشخیص وجود ویروس های تریستزا، لکه حلقوی و ... در درختان مرکبات انجام شد. به منظور بررسی ها روی 65 درخت از نواحی مختلف جنوب کرمان انجام شد. نتایج بررسی های ملکولی حضور ویروس های پسوروز، مرگ ناگهانی مرکبات و لکه حلقوی مرکبات را در هیچ یک از نمونه ها تایید نکرد. آزمون RT-PCR وجود ویروس تریستزا را دو نمونه نشان داد و محصول RT-PCR با اندازه ی مورد انتظار تشکیل شد. برای تجزیه ی و تحلیل توالی، توالی نوکلئوتیدی نمونه ی آلوده در در پایگاه دادهی بانک ژن قرار داده شد. نتیجه ی آزمون بلاست نشان داد که زنجیره ی نوکلئوتیدی تکثیر شده در جدایه های جنوب کرمان بین 85/87 تا 25/89 درصد شباهت را برای ژن CP، از 85/87 تا 48/89 برای ژن p25 و از 02/88 تا 75/88 درصد برای CP(P25) را نشان می دهد. نتایج این پژوهش حضور ویروس تریستزا و ضرورت کنترل آن را در این منطقه نشان داد.