حمیدرضا علیزاده

بیماری زوال مرکبات در سال های اخیر موجب مرگ تعداد زیادی از درختان مرکبات در نواحی کوهپایه ای جنوب استان کرمان شده است. تحقیقات صورت گرفته در خصوص سبب شناسی بیماری مذکور، تاکنون منجر به شناخت دقیق و قطعی عامل ایجاد کننده بیماری در منطقه نشده است. باکتری های اندوفیت باکتری هایی هستند که به صورت کلنی درون بافت های گیاهی بدون ایجاد آسیب ظاهری درگیاه زندگی می کنند. به تازگی این گروه از میکروارگانیسم ها از بخش های مختلف گیاهان جدا شده اند که حد واسط باکتری های ساپروفیت و باکتری های بیمارگرگیاهی اند. این پژوهش با هدف بررسی جمعیت باکتری های اندوفیت درختان مرکبات مبتلا به زوال انجام شد. برای این منظور نمونه های گیاهی از اندام های مختلف درختان مرکبات سالم و مبتلا به زوال در منطقه جیرفت جمع آوری شدند. به منظور جداسازی باکتری های اندوفیت، نمونه ها پس از ضدعفونی، در محیط کشت NAS کشت داده شدند. در این پژوهش در مجموع 155 جدایه باکتری از درختان مرکبات جداسازی و خالص سازی شد و بر مبنای خصوصیات مورفولوژیکی، بیوشیمیایی و مولکولی گروهبندی و شناسایی شدند. تولید متابولیت های مایع موثر علیه Botritys cinerea در شرایط in vitro به روش کشت متقابل انجام گرفت. نتایج حاصل از این آزمون نشان داد بین جدایه ها از نظر ایجاد هاله بازدارنده در سطح احتمال یک درصد (P≤0.01) تفاوت معنی داری وجود دارد و جدایه های دارای اثر بازدارنده از رشد قارچ در 26 گروه تقسیم بندی شدند که بهترین گروه شامل جدایه هایuj116، uj117،uj100 ، uj97 و uj99 با میانگین هاله بازدارنده بیشتر از یک سانتی متر بودند همچنین تولید آنتی بیوتیک سورفکتین، آنزیم پروتئاز، لیپاز و مواد سمی مانند سیانید هیدروژن به عنوان سازوکارهای بازدارندگی توسط نرم افزار DSAASTAT مورد بررسی قرار گرفتند. باکتری های جداسازی شده توسط نرم افزار SPSS آنالیز و در 22 گروه قرارگرفتند و درخت فیلوژنی با نرم افزار MEGA5 رسم گردید. به منظور شناسایی مولکولی و دقیق جدایه های منتخب، استخراج DNAاز باکتری با روش Cetyl trimethylammonium bromide (CTAB) صورت گرفت و با استفاده از آغازگرهای 63f و 1387r قطعه ای از ژن 16S rRNA طی واکنش زنجیره ای پلیمراز تکثیر شد. تعیین توالی قطعات تکثیر شده و مقایسه آن ها با توالی های موجود در پایگاه داده ای NCBI نشان داد که جدایه های uj76، uj150، uj13