محسن (اکبری زاده)بتلاب اکبرآبادی

لازمه اعتماد خواننده به هر روایتی، اقتدار راوی است. یعنی راوی باید نسبت به تمامی وقایع داستانی آگاه و مطلع باشد؛ در غیر این صورت، روایت به متنی ناموثق تبدیل می شود.برخی روایت های عرفانی به دلیل بیان حقایق و تجربیات عرفانی، دچار نوعی ابهام و تناقض در فرم و محتوا می شوند و همین امر باعث بی اعتمادی به روایت و درنتیجه ناموثق شدن راوی به عنوان گوینده داستان می شود. منطق الطیر عطار ازجمله این روایت هاست که می خواهد به صورت تمثیلی تجربه دیدار با خداوند را به تصویر بکشد؛ اما راوی در بخش هایی از روایت نمی تواند به بیان این حقایق عرفانی بپردازد و به تناقض گویی و اظهار عجز روی می آورد و همین امر باعث ناموثق شدن روایت می گردد. در این مقاله تلاش شده تا با روشی توصیفی و تحلیلی به بررسی عوامل ناموثق شدن این روایت پرداخته شود. نتایج تحقیق نشان می دهد،جهت گیری های ایدئولوژیک مؤلف مستتر و مداخله گری راوی، اطلاعات محدود راوی از تجربه دیدار و فنا، تغییر ناگهانی پی رنگ و تبدیل سیر آفاقی مرغان به سیر انفسی، عجز راوی از بیان ادامه سفر و تناقض گویی های او، مهم ترین عوامل ناموثق شدن روایت منطق الطیر است.