محسن (اکبری زاده)بتلاب اکبرآبادی

برخی از پدیده های طبیعی، گاه به دلیل خاصیت شگرف و منحصر به فرد ذاتی خود و گاه به دلیل مواجهه با ساحات فراطبیعی و معنوی، از وضعیت تاریخی و عینی خود فراتر می روند و در وضعیتی متعالی و استعالیی قرار میگیرند. این پدیده ها خود را متفاوت از امور عرفی نشان می دهند و متمایز و دیگرگون می شود. زمان و مکان نیز از اموری هستند که هم به دلیل ویزگیهای کیهانی و تقویمی خود و هم وقتی در مواجهه با ساحت معنوی دین قرار میگیرند، به واقعیتی ماوراطبیعی، استحاله پیدا میکنند و همین امر منجر به دوام، تجدیدشوندگی و کنشگری آنها می شود. این استعالی زمان و مکان در فرهنگ عامیانه که بر خالف فرهنگ رسمی، مبتنی بر اعتقادات و باورهاست بیشتر خود را نشان می دهد. در فرهنگ عامیانه جنوب کرمان، برخی زمان ها و مکان هادر تجربه دینی و زیسته مردمان، تجلی ای قدسی و ماورایی می گیرند و با گذر از این جهان تاریخ مند گذرا، به امری فراطبیعی و نمادین تبدیل می شوند. همین نمادین شدن باعث می شود زمان و مکان، انسان را از تجربه فردی خارج کند و او را به حقیقتی روحانی متصل کند. در این مقاله تالش شده با روشی توصیفی و تحلیلی، بنیان های دینی و زبیعی استعالی مکان و زمان در فرهنگ جنوب عامه کرمان بررسی شود. مواجهه با امر قدسی و شفابخشی مکانها، تجدیدشوندگی و تکرار و مرموز و مبهم بودن زمان، از مهمترین دالیل استعالی زمان و مکان در فرهنگ عامه جنوب کرمان است.