محسن (اکبری زاده)بتلاب اکبرآبادی

آیین های گذار یا گذار اصطلاحی است برای گذشتن و عبور از یک مرحله به مرحله ای دیگر. این آیین ها مراسم مخصوص خود را دارند و در هر منطقه یا دین متفاوت است. این تحقیق به مراحل آغازین و پایانی آیین های گذر در عرفان و تصوف با توجه به کتاب رساله قشیریه و کشف المحجوب هجویری و آیین های گذار دیگر ادیان به صورت تطبیقی – توصیفی پرداخته است. به نظر می رسد شباهت های ناگزیر در انجام آیین هایی که در عرفان و سایر ادیان است وجود دارد و یا حداقل در صورت نبودن شباهت اهداف آن ها از انجام برخی آیین ها مشترک است. این تحقیق تلاش دارد تا به بررسی مقوله هایی چون مرگ و تولد و فنا و سایر اصطلاحات عرفانی را با آیین های گذار که بیشتر بر اساس روش شناختی و معرفت شناختی میرچا الیاده است را بررسی و تحلیل کند. و در پایان این نتیجه را در پی داشت که هر چند نام و روش برخی از آیین های گذار با مراسم تشرف صوفی متفاوت است اما هدف همه آن ها در نهایت خارج شدن از یک مرحله و وارد شدن به مرحله ای دیگر است که در آیین گذار جهت رسیدن به پختگی و بلوغ فرد است و در تصوف جهت رسیدن به فنا و محو شدن در ذات حق تعالی است.