محسن عادلی ساردوئی

امروزه افزایش تولیدات بخش کشاورزی به منظور تأمین تقاضای روز افزون مواد غذایی از طریق مصرف بی رویه منابع آب، انرژی، کودها و سموم شیمیایی بویژه در کشورهای در حال توسعه در حال رخ دادن است. بنابراین، هدف مطالعه حاضر طراحی رویکردی نوین جهت مدیریت پایدار منابع و تحقق تولید پاک در بخش کشاورزی است. به منظور طراحی رویکرد نوین مطالعه حاضر از تلفیق دو مفهوم پیوند آب-انرژی-غذا و جداسازی آلودگی-رشد کشاورزی بهره گرفته شد. رویکرد پیشنهادی از طریق مدل برنامه ریزی چندهدفه با بهینه سازی شاخص های WEF و DEC مدلسازی شد که اولین تلاش تحقیقاتی در این زمینه است. برای ارزیابی عملکرد این رویکرد، شهرستان جیرفت در استان کرمان، ایران به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب شد. نتایج مطالعه نشان داد که میزان مصرف کودها و سموم شیمیایی در الگوی بهینه با تأمین همزمان اهداف WEF و GM به ترتیب حدود 110 کیلوگرم و 19/0 لیتر در هکتار بیشتر از الگوی پیشنهادی است. از طرف دیگر، میزان مصرف منابع آب و انرژی در الگوی بهینه با تأمین همزمان اهداف DEC و GM به ترتیب حدود 8785 مترمکعب و 1108 مگاژول در هکتار بیشتر از الگوی پیشنهادی است. بنابراین، این رویکرد به دلیل تلفیق همزمان دو مفهوم توسعه پایدار در بخش کشاورزی، می تواند نقطه ضعف پیوند آب-انرژی-غذا در عدم توجه به مسائل آلودگی های زیست محیطی ناشی از مصرف کودها و سموم شیمیایی و نقطه ضعف جداسازی آلودگی-رشد کشاورزی در عدم توجه به مدیریت مصرف منابع آب و انرژی در بخش کشاورزی را برطرف نماید.