محسن عادلی ساردوئی

برر سی روند تو سعۀ ک شت مح صولات بر ا ساس نیاز آبی در کنار آ شکار سازی و پیشبینی تغییرات کاربری ارا ضی ت صویر رو شنی از و ضعیت منابع آبی و تغییرات کاربری ارا ضی در اختیار برنامهریزان قرار میدهد تا آگاهانهتر بتوانند در راستای حفظ منابع آب و خاک برنامهریزی نمایند. از اینرو، تحقیق حا ضر با دو هدف کلی صورت پذیرفت. هدف اول، برر سی تغییرات کاربری ارا ضی در گذ شته و پیشبینی آن در آینده با استفاده از مدلساز تغییر زمین ( )LCMو روش رگرسیون لجستیک بود. آشکارسازی تغییرات کاربری اراضی با بهکارگیری تصاویر ماهواره Landsatو سنجندههای ( TMتصویر سال ( +ETM ،)1369تصویر سال )1382و ( OLIتصویر سال )1398انجام شد. هدف دوم مطالعه، بررسی روند توسعۀ محصولات کشاورزی از منظر نیاز آبی در سه دهۀ گذشته بود که بر اساس آمار و اطلاعات ساازمان اداد کشااورزی مورد بررسای قرار گرفت. مدلساازی نیروی انتقال براسااس روش رگرسایون لجساتیک و متغیرهای مدل رقومی ارتفاع ( ،)DEMشیب، ادت، زمین شناسی، فاصله از گسل، فاصله از ااده، فاصله از رودخانه، فاصله از شدر، شااخ NDVIانجام گرفت و ادت پیشبینی تغییرات کاربری اراضای در دورۀ آتی، از زنجیرۀ مارکوف اساتفاده گردید. همچنین با استفاده از آمار و اطلاعات سه دهۀ گذشته و اطلاعات سند ملی آبیاری کشور، روند تغییرات سطح زیر کشت محصولات زراعی عمده بر اساااس نیاز آبی در دشاات ایرفت مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج تغییرات کاربری اراضاای حاکی از آن بود که بیشااترین افزایش مساحت مربوط به اراضی کشاورزی با 444کیلومتر مربع و بیشترین کاهش مساحت مربوط به اراضی مرتعی ( 404کیلومترمربع) بوده ا ست و تخریب ارا ضی مرتعی و بایر بی شتر در را ستای تبدیل این ارا ضی به ارا ضی ک شاورزی و ارا ضی م سکونی بوده ا ست. همچنین نتایج حاصال از پیشبینی کاربری آینده 1410با اساتفاده از مدل LCMنشاان داد که در دورۀ زمانی مورد مطالعه ()1369 -1410 مساحت اراضی مسکونی و کشاورزی به ترتیب 54/9و 667/69کیلومتر مربع افزایش خواهند یافت. نتایج حاکی از آن بود که در سه دهۀ گذشته کشت محصولات زراعی با نیاز آبی بالا در دشت ایرفت توسعۀ بیشتری داشته است که با تواه به وضعیت بحرانی منابع آب در دشت ایرفت میتواند اثرات منفی برای اکوسیستم این دشت داشته باشد