امین دهقانی

چکیده هدف: هدف پژوهش حاضر سنجش و تحلیل شاخص های سلامت در 4 بعد (بهداشتی، اجتماعی –فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی- کالبدی) خانوارهای اسکان یافته در مناطق روستایی اسکان عشایری است که در توسعه پایدار جامعه عشایری نقش حیاتی دارد، چرا که راه دستیابی به بسیاری از اهداف توسعه اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را همواره می نماید. روش: روش تحقیق مورد استفاده توصیفی-. تحلیلی است. 4496 جمعیت ساکن در پنج منطقه اسکان عشایری در استان اصفهان و فارس جامعه آماری این تحقیق را تشکیل می دهند. و با توجه به گستردگی حجم جامعه آماری، از روش نمونه گیری استفاده گردید. که با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر در روستاهای اسکان عشایری به عنوان نمونه بررسی و نتایج به جامعه آماری تعمیم داده شد. در این راستا با توجه به ابعاد و شاخص های توسعه، داده های مورد نیاز با استفاده از روش میدانی (پرسشنامه) جمع آوری شد و با استفاده از میانگین رتبه هر شاخص و آزمون های T.test ، رگرسیون گام به گام و مدل تاپسیس استفاده گردید. یافته ها: یافته های پژوهش می دهد که از نظر تعیین وضعیت شاخص های سلامت (بهداشتی، اجتماعی –فرهنگی، اقتصادی، زیست محیطی- کالبدی) در روستاهای اسکان عشایری، شاخص های اقتصادی و بهداشتی اسکان از توفیق چندانی برخوردار نبوده است. به ویژه در زمینه اقتصادی وضعیت این عشایر بدتر شده و اشتغال پایدار خود را از دست داده و به مشاغل ناپایدار وابسته شده اند. میانگین بعد اقتصادی و بهداشتی در وضعیت نامطلوب قرار دارد اما در بعد اجتماعی- فرهنگی مطلوب و در بعد زیست محیطی – کالبدی وضعیت در بعضی از شاخص ها نسبتاً نامطلوب هستند. راهکارهای عملی: طبق یافته های پژوهش پیشنهاد می شود در روستاهای عشایری مناطق مورد مطالعه از نظر شاخص های سلامت به بعد زیست محیطی، دسترسی به ویژه بعد اقتصادی توجه بیشتری شود. اصالت و ارزش: از ویژگی تحقیق حاضر این است تا کنون تحقیقی در مورد وضعیت سلامت روستاهای عشایری پس از سه دهه اسکان صورت نگرفته است و این پژوهش بر آن است وضعیت روستاهای عشایری را از ابعاد سلامت مورد ارزیابی قرار دهد.