محمد نادریان فر

ریحان (Ocimum basilicum L.) یکی از گیاهان مهم متعلق به تیره نعناع (Lamiaceae) است که به عنوان گیاه دارویی، ادویه ای و همچنین به صورت سبزی تازه مورد استفاده قرار می گیرد. اثرات کم آبیاری، بافت خاک و کود روی اجزای عملکرد گیاه ریحان رقم کشکنی لولو مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 18 تیمار و سه تکرار اجرا شد. کم آبیاری شامل سه سطح آبیاری (%100I1=)، (%75I2=) و (%50I3=)، درصد تبخیر- تعرق گیاه، بافت خاک شامل دو بافت سبک و متوسط و فاکتور کودی شامل سه سطح کود (شامل عناصر پر مصرف و کم مصرف) با غلظت کامل (F1)، 70 درصد غلظت کود (F2) و عدم استفاده از کود (F3) بود که بر روی هر گلدان اعمال شد. نتایج آنالیز واریانس نشان داد آبیاری اثر معنی داری در سطح یک درصد روی ارتفاع بوته، سطح برگ، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه، وزن تر برگ ریحان داشته، در حالی که اثر بافت خاک و کود بر صفات مورد بررسی معنی دار نشده است. همچنین، اثر متقابل بافت خاک، کود و آبیاری روی پارامترهای اشاره شده در سطح یک درصد معنی دار شده به طوری که بیشترین مقدار ارتفاع بوته (42/31 سانتی متر)، سطح برگ (21/109 سانتی متر مربع)، وزن خشک برگ (97/0 گرم)، وزن خشک ساقه (24/2 گرم)، وزن تر برگ (12/5 گرم) در تیمار S1I1F3 و کمترین آن نیز در تیمار S1I3F3 بدست آمد. همچنین، بیشترین مقدار وزن بذر در بوته (41/2 گرم)، تعداد بذر در بوته (3/1822)، وزن هزار دانه (447/1 گرم) و عملکرد دانه (13/42 گرم بر متر مربع) در تیمار با بافت خاک لومی، آبیاری کامل و تیمار کودی با غلظت 100 درصد (S2I1F1) حاصل شد که نشان دهنده تأثیر کود بر بهبود عملکرد ریحان است.