امیررضا امیرمیجانی

در سال های 1398 تا1400، نمونههایی از ریشه و بافت آوندی درختان خرما دارای نشانه بیماری زوال ناگهانی در جنوب شرق ایران (سیستان و بلوچستان و کرمان) جمع آوری گردید. نمونه ها پس از شستشو با آب لوله کشی و ضدعفونی سطحی با محلول هیپوکلریت رقیق شده 2 درصد، روی محیط غذایی آب - آگار 2% (WA) و همچنین به روش کشت بافت گیاهی، در شرایط مرطوب درون تشتک پتری کشت شدند. کشت خالص قارچ ها به روش تکاسپور و نوک ریسه کردن در محیط غذایی سیب زمینی-دکستروز-آگار (PDA) تهیه شد. پرگنه جدایه های قارچی در دمای 25 درجه سلسیوس روی محیط PDA به مدت 10 روز در شرایط تاریکی نگهداری شدند و خصوصیات و میزان رشد پرگنه اندازه گیری گردید. برای شناسایی ریخت شناختی، جدایه ها روی محیط های کشت CLA و SNA در شرایط تناوب نوری 12 ساعت تاریکی و 12 ساعت تحت نور nUV (near ultraviolet) و تحت شرایط دمایی 25 درجه سلسیوس نگهداری شدند. براساس خصوصیات ریخت شناسی و مولکولی با استفاده از ترداف نوکلئوتیدی ناحیه ژنی EF1-α، گونههای Neocosmospora solani، Fusarium proliferatum،Fusarium fujikuroii ، Fusarium oxysporum و Fusarium equiseiti شناسایی گردید. گونه F. proliferatum با پرگنه به رنگ سفید و مرکز ارغوانی، با اسپوردکیوم های نارنجی کم رنگ و ماکروکنیدیهای راست و پهن، سلول راسی قطور و گرد و سلول پایه به شکل پاشنه ضعیف به ابعاد 6-5×36-22 میکرومتر مشاهده گردید. گونه F. fujikuroi با پرگنه به رنگ صورتی، با اسپوردکیومهای نارنجی کم رنگ و ماکروکنیدیهای بلند و باریک، راست و سوزنی، سلول راسی مخروطی و باریک، سلول پایه پاشنه شکل کمی توسعه یافته، به ابعاد 4-3×50-43 میکرومتر مشاهده شد. گونه F. equiseiti با پرگنه به رنگ نارنجی کم رنگ تا قهوای روشن، ماکروکنیدیهای کشیده با انحنای پشتی، سلول راسی شلاقی تا رشتهای و سلول پایه به شکل پا، به ابعاد 4-3×-25 میکرومتر مشاهده گردید. گونه Neocosmospora solani با منو فیالیدهای بسیار بلند و میکروکنیدیوم پهن و کشیده و گونه F. oxysporum دارای منوفیالیدهای کوتاه و میکروکنیدیومهایی به شکل بیضوی شناسایی گردید.