سعید امیرحاجلو

یکی از مهمترین و معروفترین قلعه های جیرفت و حوزۀ هلیل رود، قلعۀ سلیمان است. این قلعه در جنوب غربی شهر جیرفت قرار گرفته و از جمله قلعه های کوهستانی است. با وجود شهرت این قلعه و ذکر نام آن در منابع تاریخی، پژوهشهای زیادی دربارۀ آن صورت نگرفته و به نظر میرسد اطلاعاتی که دربارۀ آن وجود دارد چندان قرین صحت نیست.این پژوهش در قالب یک تک نگاری به این اثر پرداخته و با طرح این پرسش که چه کاربردهایی میتوان برای این اثر طبیعی ر تاریخی متصوّر شد،تلاش کرده از زوایای مختلفی بدان بنگرد. شیوۀ گردآوری اطلاعات در این پژوهش میدانی و کتابخانه ای است و از شیوۀ تحلیل فضایی و تحلیل محتوای متون استفاده شده است. بر پایۀ نتایج، این قلعه ویژگیهایی دارد که با وجود شرایط دفاعی فوق العاده نمیتوان آن را یک قلعۀ مسکونی، نظامی یا مسکونی یا حتی پادگان نظامی دانست بلکه به نظر میرسددر دورۀ سلجوقیان برای منظورهای خاصی از جمله برای نگهداری و حبس زندانیان خاص ساخته یا در نظر گرفته شده است ،اما در دوره های بعد، پس از فروپاشی سلجوقیان، این کارکرد حکومتی خود را از دست داده و توسط گروههای مختلف عموما مخالف با حکومتهای وقت استفاده شده است