سعید امیرحاجلو

شَهوار از جمله روستاهایی است که فعالیت های سفالگریش با دهکده های پیش از تاریخی قابل مقایسه است.سفالگران روستای شَهوار میناب در استان هرمزگان به شیوه ای که از نیاکانشان آموخته اند به حرفه سفالگری مشغول هستند. شکل ساده چرخ های سفالگری، کوره های زمینی، ابزارهای ابتدایی و نحوۀ ساخت سفالینه ها و پیکرک ها، تداعی کننده یک شیوه زندگی باستانی در عصر کنونی در منطقه میناب است. در حال حاضر یکی از مهم ترین تولیدات پیچیده سفالگری شهوار ساخت سفال جهله است. جهله ظرف سفالی کروی شکل است که حدود 10 تا 12 لیتر گنجایش آب را دارد. جهله به لحاظ کاربرد مفیدی که داردهنوزمورد استفاده بسیاری از بومی های این حوالی است. این کوزه را بیشتر به صورت گرد و مدور کروی شکل که دارای گردنی استوانه ای است می سازند و کاربرد موسیقایی، حمل و نگهداری آب، به ویژه برای خنک نگه داشتن آب به کارمی رود. روش ساخت سفال جهله پیچیده تر از ساخت یک سفال معمولی است و با فن چرخاندن بعد از ضربه زدن ساخته می شود. بدین صورت که ابتدا تکه گلی را روی چرخ می چرخانند و بعد به جزء قسمت گردن تمامی قسمت آن را با آمیزه ای از خاکستر فراوان همراه با روش ضربه زدن نازک می کنند به طوری که ضخامت بدنه سفال بین دو تا چهار میلی متر در نوسان می رسد ازاین جهت ازلحاظ ضخامت این سفال را می توان از گونه ظروف ظریف به شمار آورد. ازآنجاکه سفالگری به شیوه سنتی به خاطر رشد بخش های تولیدی و صنعتی در میناب در حال نابودی و یا رو به کاهش است یکی از اهداف این پژوهش که خود به نوعی یک پروژه نجات بخشی محسوب می شود ثبت و ضبط این سیستم تولیدی سنتی پیش از نابودی کامل آن است. از طرفی بخش عمده ای از سفال ظریف که شامل انواع سفال های دیوارۀ ظریف و پوست تخم مرغی در ادبیات باستان شناسی شناسایی می شوند ازلحاظ فن و نحوه ساخت به طور کامل تبیین نشده اند و برخی عناصر مربوط به آن ها مبهم نامشخص باقی مانده است. این گونه سفال ها که در هرمزگان و مناطق هم جوار میناب حتی شوشان و بین النهرین از کاوش های باستان شناسی به دست آمده درای شباهت هایی ازلحاظ بافت، ضخامت دیوارۀ و همچنین مدارک در رابطه نحوه ساخت با سفال موسوم به جهله می باشند. ازاین جهت سفال های نامبرده می توانند بامطالعه سفال های جهله با استفاده از رویکرد باستان مردم شناسی موردبررسی و واکاوی قرار گیرند. جهت جمع آوری داده ها