محبوبه شیرانی

یکی از مشکلات بوجود آمده برای جوامع بشری به دنبال توسعه واحدهای صنعتی مشکل آلودگی محیط زیست به ویژه، آلوده شدن منابع آب زیرزمینی تحت تاثیر فاضلاب این واحدها می باشد. فاضلاب واحدهای صنعتی به ویژه کارخانجات صنایع شیمیایی و نساجی محتوی مقادیر زیادی مواد آلی و رنگی می باشد که در صورت عدم رعایت استانداردها و مسائل زیست محیطی و تصفیه صحیح، یکی از صنایع مهم آلوده کننده محیط زیست و به خصوص محیط های آبی به شمار می آیند که می توانند تأثیرات منفی جبران ناپذیری بر اکوسیستم های خشکی و آبی، موجودات زنده علی الخصوص انسان ها و چرخه زیستی طبیعت داشته باشند. بازیابی ترکیبات موجود در پساب امری ضروری می باشد. خروجی واحدهای رنگرزی و رنگ آمیزی حاوی مقادیر قابل توجهی از آلاینده های رنگی و کمپلکس بوده و به راحتی توسط سیستم های معمول تصفیه پساب قابل حذف نمی باشند[1]. سایر آلاینده های معلق و شناور و انواع نمک های حل شده، ماهیت شیمیایی اینگونه پساب ها را تشکیل می دهند و در اثر تخلیه غیر اصولی باعث آلودگی شبکه آب های سطحی و زیرزمینی می گردد. هوا، خاک، آب،گیاهان، جانوران، و انسان ها از پارامترهای تاثیرپذیر از آلاینده های موجود در فاضلاب ها که غیر مستقیم با مصرف آب آلوده و یا گیاهان و جانوران حاوی مواد آلوده و یا به طور مستقیم با استشمام آلاینده ها می توانند تحت تاثیر قرار گیرند. ازین رو به کارگیری روش های مناسب برای حذف رنگها از آبهای آلوده امری ضروری میباشد. روشهای مختلفی از جمله اوزوناسیون ، جداسازی غشایی، الکتروکواگلاسیون، جذب سطحی برای جداسازی و حذف رنگ ها از آب های آلوده ارائه شده است. در این میان جذب سطحی یکی از روشهای بسیار پرکاربرد و کارا می باشد. سرعت بالا، قابلیت دسترسی آسان و سریع، هزینه پایین از مزایای جذب سطحی نسبت به سایر روش های حذف می باشد. جاذب های زیادی از جمله زئولیت، کربن فعال، آلومینا، نانوذرات و جاذب های زیستی به کار رفته اند. قیمت بسیار پایین و یا حتی بدون نیاز به صرف هزینه، آسانی دسترسی به این جاذب ها و قدرت جذب بسیار بالا از ویژگی های قابل توجه جاذب های زیستی می باشند. گیاه سنتاوره [2]، برگ درخت خرما [3]، پوسته پسته، پوست گریپ فروت از جاذب های زیستی استفاده شده می باشند. در این مطالعه از جاذب جدید زیستی هسته میوه چاکا برای حذف رنگ متیلن بلو از محلول های آبی استفاده شد و ایزوترم های جذب سطحی مورد بررسی قرار گرفتند. روش پیشنهادی در آب رودخانه به عنوان نمونه حقیقی به کار گرفته شد.