سعید شفیعی

فسفر (P) یکی از مواد مغذی پرمصرف ضروری برای رشد گیاهان است و نیاز گیاهان به این عنصر در اوایل فصل رشد بیشتر می باشد. فسفر در خاک، در اشکال آلی و غیر آلی وجود دارد و از طریق مکانیسم های مختلفی توسط گیاهان جذب می گردد. در طی سال های اخیر با توجه به نیاز گیاهان و شرایط آب و هوایی و ویژگی های مختلف خاک ها، کودهای شیمیایی فسفردار با ترکیبات مختلف و درصد فسفر متفاوت تولید شده و به مرحله بهره برداری رسیده-اند. به عنوان نمونه می توان به فسفات آمونیوم، سوپر فسفات کلسیم، دی آمونیوم فسفات، کلسیم منیزیم فسفات، سوپر فسفات تریپل و ... اشاره کرد، که هر کدام دارای مزایا و معایبی هستند. کودهای فسفردار سبب بازده بالای محصولات می شوند ولی با این وجود، فرآیندهای پیچیده خاکی باعث تثبیت فسفر در خاک شده و دسترسی به موقع و کافی برای جذب توسط گیاهان را مختل می کنند. راندمان مصرف کم حاصل از کودهای فسفر محلول در آب مشکلات زیست محیطی و سلامت انسان را ایجاد می کنند. به طور کلی، استفاده طولانی مدت از کودهای شیمیایی فسفردار و سایر منابع فسفر مانند کودهای دامی می-تواند منجر به تجمع فسفر در خاک شود که در مناطق جغرافیایی خاص به یک نگرانی تبدیل شده است. شیوه های فعلی برای افزایش کارایی استفاده از فسفر برای کاهش این مشکلات ناکافی بوده است. بهبود ارزش غذایی محصولات، به ویژه غلات، از طریق کاهش اسید فیتیک و افزایش محتوای روی و آهن، باید یکی از مهم ترین محرک های توسعه محصولات کودی نوآورانه و فناوری های کوددهی باشد.