سعید شفیعی

سابقه و هدف : با رشد روزافزون جمعیت و افزایش تقاضا برای آب و منابع غذایی باعث استفاده از آب و خاک فقیرتر برای تولید غذا شده است. در همین راستا بهره گیری از منابع حاشیهای و غیرمتعارف از جمله خاکهای شور و سدیمی در دستور کار اغلب کشورهای جهان که دارای این منابع بوده قرار گرفته است. برای این که اراضی شور و سدیمی بتوانند مورد استفاده قرار بگیرند باید ویژگی های فیزیکوشیمیایی نامطلوب آن ها اصلاح گردد. گچ و مواد آلی برخی از اصلاح کننده های مورد استفاده در خاک های سدیمی هستند. گچ به دلیل حفظ سطح الکترولیت و بهبود خواص فیزیکی برای اصلاح خاک های سدیمی استفاده می شود. مواد آلی با تجزیه تدریجی در خاک موجب افزایش حلالیت گچ و بهبود ویژگی های فیزیکوشیمیایی خاک سدیمی می شود. به همین دلیل هدف این پژوهش بررسی تأثیر به تنهایی و توأم با گچ بر ویژگی های شیمیایی و تنفس میکروبی یک خاک C:N مواد آلی با نسبت های مختلف سدیمی میباشد. مواد و روش ها: به منظور بررسی اثر گچ( صفر، 50 و 100 درصد نیاز گچی) به تنهایی و همراه با مواد آلی از بقایای گیاهی یونجه، گیاه ذرت، ضایعات خرما و خاک اره ( 5/1 و 3 درصد کربن آلی) بر ویژگی های شیمیایی و تنفس میکروبی یک خاک سدیمی آزمایش گلخانه ای با 27 تیمار و سه تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی به اجرا درآمد. نمونه های خاک پس از اعمال تیمارها به مدت دو ماه در رطوبت ظرفیت زراعی در دمای مناسب خوابانیده شدند. دو ماه پس از اعمال تیمارها از گلدان های آزمایشی نمونه خاک تهیه و ویژگی-های شیمیایی خاک قبل و بعد از آبشویی اندازه گیری شدند. برای آبشویی ضخامت آب معادل ضخامت لایه مورد شست و شوی خاک بود همچنین تنفس میکروبی بلافاصله پس از اعمال تیمارها مورد اندازه گیری قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان که قبل از آبشویی، تیمار گچ به میزان 100 درصد نیاز گچی توأم با 3 درصد کربن آلی از منبع خرما دارای بیش ترین تأثیر در افزایش هدایت الکتریکی خاک و کاهش pH خاک بود. همچنین پس از آبشویی pH خاک و مقدار هدایت الکتریکی در همه تیمارها کاهش یافت. بیش ترین مقدار کاهش نسبت جذب سدیم قبل از آبشویی از تیمار گچ بدون مواد آلی به دست آمد که مقدار نسبت جذب سدیم را از 12/29 در تیمار شاهد به 78/17 کاهش داد و پس از آبشویی بیش ترین مقدار کاهش نسبت جذب سدیم از مصرف 3 درصد کربن آلی از منبع خرما همراه با 100 درصد نیاز