سعید شفیعی

چکیده سابقه و هدف: اکوسیستم های جنگلی نوعی کاربری اراضی برای ذخیره کربن در خاکها و حذف دی اکسید کربن اتمسفری به حساب می آیند. بقایای گیاهی جنگلی که دیرتر تجزیه می شوند تا مدت زمان طولانی تری در خاک باقی می مانند و به ذخیره بیش تر کربن در خاک کمک می کنند. تجزیه کلش یک فرایند اکولوژیکی است که مواد غذایی برای رشد گیاهان فراهم کرده و تولیدات اولیه خالص خشکی را تحت تأثیر قرار می دهد. به همین دلیل هدف این پژوهش مطالعه تأثیر نوع بقایای گیاهی جنگلی و کاربرد سطوح مختلف نیتروژن بر معدنی شدن کربن و نیتروژن آلی بود. مواد و روش ها: به منظور بررسی تأثیر نوع بقایای گیاهی جنگلی و کاربرد نیتروژن بر دینامیک کربن و نیتروژن آلی یک آزمایش به صورت کرت های دوبار خرد شده بر پایه طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار و با استفاده از کیف کلش به اجرا در آمد. فاکتور های مورد بررسی شامل نوع بقایای گیاهی جنگلی (بلوط، دارتالاب، سپیدار و کاج) سطوح نیتروژن خاک (صفر، 20 و 40 میلی گرم در کیلوگرم ) و مدت زمان خوابانیدن بقایا (1، 2، 3 و 4 ماه) بودند که به ترتیب در کرت های فرعی- فرعی، فرعی و اصلی قرار داده شدند. پس از سپری شدن فواصل زمانی خوابانیدن، کیف های کلش از خاک خارج و پس از اندازه گیری وزن بقایای گیاهی باقی مانده در آن ها میزان کربن آلی بقایا به روش خاکستر کردن در دمای 450 درجه سانتی گراد به مدت پنج ساعت و میزان نیتروژن کل با استفاده از روش کلدال اندازه گیری شد. مقدار هدررفت کربن و نیتروژن آلی از کسر میزان کربن و نیتروژن باقی مانده در هر بازه زمانی از میزان کربن و نیتروژن آلی باقی مانده در بازه زمانی ما قبل آن محاسبه گردید. یافته ها: نتایج نشان دادند که بیش ترین مقدار هدررفت کربن از بقایای سپیدار به میزان 89/52 و کم ترین مقدار هدررفت کربن درصد و از بقایای بلوط به میزان77/25 درصد اتفاق افتاد همچنین بیش ترین مقدار هدررفت نیتروژن از بقایای سپیدار به میزان 74/42 درصد و کم ترین مقدار هدررفت نیتروژن از بقایای کاج به میزان 03/31 درصد صورت پذیرفت. بیش ترین مقدار هدررفت کربن و نیتروژن آلی از سطح نیتروژن 40 میلی گرم بر کیلوگرم خاک و کم ترین مقدار آن از تیمار شاهد اتفاق افتاد. با افزایش مدت زمان خوابانیدن بقایا مقدار هدررفت کربن و نیتروژن آلی افزایش یافت ولی بیش ترین مقدار هدررفت در اولین ماه خوابانیدن اندازه گیری